โรคมือ เท้า ปาก หมอแนะ ฉีดวัคซีนป้องกัน - โรงพยาบาลรามคำแหง

February 29 / 2024

 

“โรคมือ เท้า ปาก” หมอแนะให้ฉีดวัคซีนป้องกัน

 

 

พญ.ตวงพร ตุรงค์สมบูรณ์

กุมารแพทย์โรคติดเชื้อ

 

 

โรคมือ เท้า ปาก เกิดขึ้นจากเชื้อไวรัส 2 ชนิดหลัก ๆ ได้แก่ ‘Coxsackievirus A6 & A16’ และ ‘Enterovirus A71’ หรือเรียกชื่อย่อว่า ‘EV-A71’ ซึ่งจะทำให้เด็กเล็กป่วยและอาจเป็นอันตรายด้วยโรคที่เรียกว่า “โรคมือ เท้า ปาก” เริ่มด้วยการเป็นไข้หลังจากผ่านระยะฟักตัวไปแล้ว 2-3 วัน พบมากในเด็กเล็กตั้งแต่ 6 เดือนถึง 5 ขวบ สามารถป้องกันการติดเชื้อไวรัส  2 ชนิดที่ว่านี้ต่อไปดังนี้

 

 

อาการของโรคมือ เท้า ปาก

 

“...อาการครั้งแรกก็มักจะมาด้วยเรื่องไข้ แล้วตามมาด้วยการกินอาหารไม่ได้ พ่อ-แม่ผู้ปกครองก็มักบอกว่าเด็กกินได้น้อยลง ไข้สูง มีน้ำลายไหล ตรวจร่างกายพบแผลบริเวณกระพุงแก้ม  เพดานปาก โดยที่แผลส่วนมากอยู่ข้างในลึก ๆ ในปากนะ ส่วนมากอยู่ที่บริเวณเพดานอ่อน โดยจะเห็นได้ว่าฝ่ามือ ฝ่าเท้ามีผื่นเป็นจุดแดงหรือตุ่มน้ำใส ทั้งยังอาจพบผื่นที่บริเวณก้น อวัยวะเพศ แขนและขาได้ คือจะมีอาการประมาณ 2-3 วันแล้วก็ดีขึ้นจนหายภายใน 1 สัปดาห์ โดยเด็กที่มีวัยเกิน 5 ขวบไปแล้วส่วนมากจะเริ่มมีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัสนี้จึงมีโอกาสเจอโรคนี้น้อยลง แต่ว่าผู้ใหญ่ที่ยังไม่เคยเป็น ไม่เคยมีภูมิก็มีสิทธิ์เป็นได้ เช่นเดียวกับในเด็กโตที่ยังไม่เคยมีภูมิแต่จะมีค่อนข้างน้อย...”

 

 

 

การแพร่ระบาดของโรคมือเท้าปาก

 

การแพร่ระบาดของโรค เกิดขึ้นได้ด้วยการสัมผัสโดยตรงจากน้ำมูก น้ำลาย ของคนที่เป็นโรคมือ เท้า ปาก หรือว่าอุจจาระ อุจจาระเนี่ยจะเจอเชื้อเยอะมาก หรือว่าสัมผัสพวกสารคัดหลั่งที่มาจากตุ่มน้ำ ตุ่มน้ำที่ตามผื่นที่ตัวก็จะสามารถแพร่เชื้อได้ โดยสารคัดหลั่งต่าง ๆ จากคนที่เป็นโรคมือเท้าปากสามารถแพร่เชื้อได้นานมาก บางรายก็ตรวจเจอเชื้อได้นานเป็นสัปดาห์หรือเป็นเดือนก็มี เพราะฉะนั้นถึงแม้จะหายจากโรคแล้วก็ยังจะแพร่เชื้อต่อได้ ส่วนการติดต่อทางอ้อมก็อาจมาเกิดจากการสัมผัสข้าวของ เช่น เด็กที่ป่วยไปจับของเล่นนู่น นี่ นั่น แล้วก็เอาเชื้อโรคไปติดที่ของเล่น เมื่อมีเด็กคนอื่น ๆ ไปจับต่อก็จะทำให้ติดโรคได้ หรือมิฉะนั้นมันก็จะอยู่ในน้ำหรืออาหารที่ปนเปื้อนเชื้อโรค จึงมักจะเจอในเด็กเล็กได้มาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งตามสถานรับเลี้ยงเด็กต่าง ๆ โดยเฉพาะเนิร์สเซอร์รี่ที่มีการเปลี่ยนผ้าอ้อมโดยผู้ดูแลไม่ได้รักษาความสะอาดอย่างถูกต้องก็จะทำให้เชื้อที่อยู่ในอุจจาระหรือว่าในสารคัดหลั่งต่าง ๆ แพร่กระจายติดต่อไปได้ หรืออย่างในสนามเด็กเล่นที่เด็กไปกันมาก ๆ แบบบ้านบอล มีลูกบอลเยอะ ๆ จึงมีโอกาสติดต่อโรคนี้ได้มากเพราะไม่อาจทำความสะอาดได้ไม่ทั่วถึงก็จะทำให้เด็ก ๆ ที่ไปแล้วติดโรคนี้ได้ อย่างไรก็ตามเด็กที่ติดเชื้อนี้ส่วนมากจะหายได้เอง แต่ถ้าเป็นโรคมือ เท้า ปากที่เกิดจากเชื้อ ‘Enterovirus A71’ จะออกฤทธิ์ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงมากกว่าเชื้อตัวอื่น โดยภาวะแทรกซ้อนรุนแรงที่พบได้ก็จะมี “ก้านสมองอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ หัวใจล้มเหลวเป็นอัมพาตเฉียบพลัน ซึ่งจะรุนแรงถึงเสียชีวิตได้” ทั้งนี้ อาการแทรกซ้อนที่บ่งชี้อันตรายและสังเกตได้จากการที่เด็กป่วยจะมีอาการซึม อ่อนแรง ชักกระตุก มือสั่น เดินเซ หอบ อาเจียน ซึ่งขอแนะไว้เลยว่าให้รีบพาไปหาหมอโดยไม่รอช้าเป็นดีที่สุด

 

“...ปัจจุบันยังไม่มียารักษาเฉพาะ ยาต้านไวรัสก็ไม่มี ส่วนมากจึงเป็นการรักษาแบบประคับประคองตามอาการ เช่น ถ้ามีไข้ก็กินยาลดไข้ ในรายที่กินไม่ได้ก็อาจจะให้เป็นสารน้ำ หรือว่าถ้ายังพอกินได้บ้างก็อาจจะแนะนำให้กินเป็นอาหารอ่อน ๆ กินง่าย ๆ ของเย็น ๆ ที่กินแล้วไม่เจ็บปาก หลัก ๆ ก็รักษาประคับประคองอาการ ให้กินน้ำให้เพียงพอ รับประทานอาหารให้เพียงพออาการก็จะค่อย ๆ ดีขึ้น...

 

 

วิธีป้องกันโรคมือ เท้า ปาก

 

"...สามารถทำได้โดยป้องกันการสัมผัสสิ่งปนเปื้อนของผู้ป่วย และดูแลสุขอนามัยเด็กเล็กอย่างถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญที่สุด เพราะเชื้อไวรัสตัวนี้ไม่สามารถฆ่าตายได้ด้วยแอลกอฮอล์ 70% ที่เราใช้ล้างมือกันเป็นประจำ หากจะต้องการกำจัดเชื้อโรคตัวนี้ก็ต้องล้างด้วยน้ำกับสบู่ จึงควรต้องเน้นย้ำโดยเฉพาะเด็กเล็ก ๆ เวลาไปโรงเรียน หรือที่บ้านเวลาจะเปลี่ยนผ้าอ้อมเด็กน้อยก็ขอให้ล้างมือด้วยน้ำกับสบู่ก่อน รวมทั้งก่อน-หลังทานอาหาร หลังเข้าห้องน้ำ และไม่ใช้ของอื่น ๆ ร่วมกับใครที่จะต้องมีการสัมผัสร่วมกันเวลาเด็กมารวมตัวกันหลายคน ส่วนเรื่องของเล่นก็ต้องทำความสะอาดเป็นประจำด้วยน้ำกับสบู่ หรือไม่ก็ใช้ผงซักฟอกและพอเสร็จก็เช็ดเสร็จก็นำไปผึ่งให้แห้ง หากเด็กคนใดไม่สบายก็ควรต้องหยุดเรียน และหลีกเลี่ยงการไปที่ชุมชนที่เด็กรวมกันเยอะ ๆ เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อ...”

 

 

ยังมีอีกประเด็นก็คือ...ตอนนี้มีวัคซีนซึ่งสามารถฉีดป้องกันโรคมือเท้าปากที่เกิดจากเชื้อ Enterovirus 71 โดยเด็กตั้งแต่ 6 เดือน จนถึงก่อนอายุ 6 ปีสามารถมารับการฉีดป้องกันได้ด้วยการฉีด 2 เข็มโดยเว้นให้ห่างกัน 1 เดือน เป็นวัคซีนที่มีความปลอดภัย ช่วยลดโอกาสการเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงจากโรคมือเท้าปากได้

 

 

 

อ่านข้อมูลของโรคมือ เท้า ปากเพิ่มเติม คลิก >> : โรคมือ เท้า ปาก

 

 

แก้ไข

20/09/2565

Premium Health package ผู้หญิง

ถึงเวลาดูแลสุขภาพอย่างใส่ใจ เราพร้อมดูแลคุณอย่างอบอุ่น

ราคา 3,990 บาท

Healthy heart package (ผู้ชาย)

ฝากหัวใจ..ให้เราดูแลกับ "Healthy heart package (ผู้ชาย)" ตรวจก่อนรู้ก่อน อย่าปล่อยให้หัวใจอ่อนแอ..เกินเยียวยา

ราคา 5,990 บาท

“Healthy start program” โปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจและปอด

ดูแลหัวใจและปอดของคุณและคนที่คุณรัก ด้วยโปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจและปอด

ราคา 3,000 บาท

บริการอุปกรณ์ตรวจเช็คคลื่นไฟฟ้าหัวใจ พกพาได้

ติดตามการเต้นของหัวใจแบบทางไกล เหมาะกับใครบ้าง ผู้ป่วยหัวใจเต้นผิดจังหวะ พบอาการไม่บ่อยเป็นช่วงเวลาสั้นๆ ซึ่งไม่สามารถตรวจพบหัวใจเต้นผิดจังหวะ ด้วยวิธีตรวจอื่นๆ

ราคา 12,000 บาท

Exercise Ready มาเตรียมความพร้อม ก่อนกลับไปออกกำลังกาย

ตรวจเช็กให้มั่นใจก่อนกลับไปออกกำลังกาย เพื่อความปลอดภัยและได้สุขภาพที่แข็งแรงกลับมา

ราคา 12,581 บาท

Weight Management ลดน้ำหนักให้ได้ผลและปลอดภัยกับผู้เชี่ยวชาญ

ให้ผู้เชี่ยวชาญช่วยดูแล เพื่อให้ได้น้ำหนักที่พอใจ พร้อมกับสุขภาพที่แข็งแรง

ราคา 15,668 บาท