Patch Test ทดสอบภูมิแพ้ ชนิดแปะผิวหนัง

March 21 / 2024

 

Patch Test ทดสอบภูมิแพ้ ชนิดแปะผิวหนัง

 

 

Patch Test คืออะไร?

 

การทดสอบภูมิแพ้ผิวหนัง โดยการปิดสารทดสอบ ลงบนแผ่นหลัง เพื่อค้นหาสารก่อภูมิแพ้ที่ทำให้เกิด ผื่นผิวหนัง

 

 

 

สารที่ทำให้เกิดการแพ้ที่พบบ่อย

 

  • สารก่อภูมิแพ้ เช่น นิกเกิล น้ำหอม เครื่องสำอาง ครีมกันแดด ยาย้อมผม สารกันเสีย ยาทาภายนอก บางชนิด เป็นต้น
  • สารก่อการระคายเคือง เช่น ผงซักฟอก น้ำยาล้างจาน มีฤทธิ์ระคายผิวหนัง  (ไม่ได้ปิดในชุดทดสอบ) 

 

 

 

ใครบ้างที่ควรทำ Patch Test?

 

ผู้ที่มีผื่นผิวหนังอักเสบเป็นระยะเวลานาน ซึ่งสงสัยว่าน่าจะเกิดจากการแพ้สัมผัส ผู้ที่เป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรัง โดยเฉพาะที่มือ เท้า ใบหน้า หรือเปลือกตา ผู้ที่เป็นโรคผิวหนังอักเสบแต่หา สาเหตุไม่พบ ผู้ที่มีผื่นผิวหนังอักเสบ และมีอาการผื่นแย่ลง ผู้ป่วย โรคผิวหนังอื่นๆ เช่น ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ผื่นผิวหนังอักเสบชนิดต่างๆ ที่สงสัยว่าผื่นแย่ลง จากการมีภาวะผื่นแพ้สัมผัสร่วมด้วย ผู้ที่ สงสัยว่าตนอาจมีปฏิกิริยาไวต่อสารก่อภูมิแพ้ ควรปรึกษาแพทย์ ก่อนเข้ารับการรักษา

 

 

 

การเตรียมตัวก่อนมาทดสอบ Patch Test

 

ควรนำผลิตภัณฑ์หรือของใช้ที่สงสัยว่าอาจเป็นสาเหตุของ การแพ้ พร้อมบรรจุภัณฑ์และฉลากผลิตภัณฑ์มาด้วย เช่น เครื่องสำอาง สบู่ ครีมทาผิว เป็นต้น งดใช้ยากลุ่มสเตียรอยด์ก่อนการทำทดสอบสำหรับชนิด รับประทานอย่างน้อย 2 สัปดาห์ และชนิดทาผิวหนังบริเวณที่จะ ปิดสารทดสอบได้แก่ แผ่นหลัง อย่างน้อย 1 สัปดาห์ ห้ามอาบแดด หรือ ไม่ให้แผ่นหลังโดนแดดก่อนการทำทดสอบ ประมาณ 1 สัปดาห์

 

 

ขั้นตอนการทำ Patch Test 

 

แพทย์จะใส่สารทดสอบ 31 ชนิด (หรือสิ่งที่สงสัยว่าอาจเป็น สาเหตุของการแพ้) เข้าไปในแผ่นทดสอบ แล้วนำไปปิดลงบน ผิวหนังบริเวณแผ่นหลัง โดยจะปิดทิ้งไว้เป็นเวลา 48 ชม. เพื่อรอ ให้ผิวหนังมีปฏิกิริยาตอบสนอง และนัดอ่านผล ผู้ป่วยต้องมา พบแพทย์อย่างน้อย 2-3 ครั้ง 

 

  • ครั้งที่ 1 ปิดสารทดสอบบนผิวหนัง
  • ครั้งที่ 2 แพทย์นัดอ่านผลครั้งที่ 1 (ครบ 48 ชม.)
  • ครั้งที่ 3 วันที่ 4-7 หลังปิดแผ่นทดสอบเพื่ออ่านผล ครั้งที่ 2 หลังปิดแผ่นทดสอบ 48-72 ชม.

 

ตลอดช่วงระยะเวลาการทดสอบ ต้องระวังไม่ให้ผิวหนัง บริเวณทดสอบเปียกน้ำและเหงื่อ โดยงดเล่นกีฬา อบซาวน่า เป็นต้น และหากมีอาการคันห้ามเกา สามารถทานยาแก้แพ้ได้ เมื่อสิ้นสุดการทดสอบ แพทย์จะแจ้งผลทดสอบให้ผู้ป่วยทราบว่า แพ้สารชนิดใด เป็นสารที่พบในของใช้ หรือผลิตภัณฑ์ใดบ้าง เพื่อหลีกเลี่ยงการสัมผัสสารก่อภูมิแพ้นั้นๆ

 

 

สารทดสอบ (สารก่อภูมิแพ้) 31 ชนิด

 

สารทดสอบ พบได้ใน
1.Potassium dichromate, chromium พบในปูนซีเมนต์ สแตนเลส (stainless steel) เป็นสารเคลือบโลหะทำให้มันวาว ป้องกันการกัดกร่อน ใช้ในการฟอกหนัง (chrome tanning) เป็นส่วนประกอบใน การผลิตสีข้อม สารช่วยข้อมติดในอุตสาหกรรมสิ่งทอและข้อมผ้า พบในเครื่องสำอาง mascara, eye liners, eye shadows (สีเขียว) สีเขียวที่ใช้สักผิวหนังทางการแพทย์ เป็นส่วนประกอบในไหมเย็บแผล (chromic surgical gut sutures) ข้อเทียม รากฟันเทียม
2.p-Phenylene diamine (PPD) พบในยาข้อมผมถาวรและกึ่งถาวร น้ำมันใส่ผมที่หงอกให้กลับดำ แชมพูเปลี่ยนสีผม เฮนน่าสีดา สีดำที่ใช้วาดรอยสักชั่วคราว สีข้อมผ้าและขนสัตว์ หมึกพิมพ์อุตสาหกรรม การผลิตยางดำ พบการแพ้ข้ามพวกกับ p-toluenediamine sulfate ได้
3.Thiuram mix ใช้ในกระบวนการผลิตยาง ทั้งยางธรรมชาติและยางสังเคราะห์ เช่น ถุงมือยาง รองเท้ายาง ชุดว่ายน้ำ แว่นตาว่ายน้ำ ยางยืด ด้ามจับไม้เทนนิส อุปกรณ์ดมยาสลบ ทางการแพทย์ ยาเลิกเหล้า (Antabuse ) ทางเกษตรกรรมเป็นส่วนประกอบในยาฆ่า เชื้อราและยาฆ่าแมลง พบการแพ้ข้ามพวกกับ Carba mix ได้
4.Neomycin เป็นยาปฏิชีวนะพบใน ยาทาชนิดครีม ยาผง โลชั่นและขี้ผึ้ง ยาหยอดตา ยาหยอดหู ยาสอดช่องคลอด วัคซีนบางชนิด ยาปฏิชีวนะสำหรับสัตว์ 
5.Cobalt พบในเครื่องประดับคล้ายเงิน โลหะผสม โลหะชุบ เช่น กุญแจ ชิป ตุ้มหู สร้อย พบใน เครื่องสำอาง eye shadows ที่ตัดขนตา เป็นส่วนประกอบของวิตามินบี 12 ใช้ใน อุตสาหกรรมผลิตอัลลอยด์ เครื่องปั้นดินเผา แก้ว สีเซรามิก หมึกพิมพ์สีฟ้า สีน้ำเงิน ที่ใช้สัก ทางการแพทย์ พบได้ในข้อเทียมที่ใช้ในศัลยกรรมกระดูกและข้อ (Vitalium) ทันตกรรมรากฟันเทียม
6.Nickel เป็นโลหะสีขาวเงิน พบในเครื่องประดับ ต่างหู สร้อย กรอบแว่นตา เหรียญ กุญแจ ซิป เข็ม เครื่องประดับผม อุปกรณ์สำนักงาน คลิปหนีบกระดาษ เครื่องครัว สายไฟ ในผลิตภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มบรรจุกระป๋อง พบในเครื่องสำอาง เช่น eye shadows ดินสอเขียนคิ้ว สีในเครื่องสำอางที่พบมีนิกเกิลปนเปื้อน ได้แก่ Color index 77489, 77491,77492 และ 77499 อุปกรณ์ทันตกรรม
7.Colophony ยางจากต้นสน พบในกาว พลาสเตอร์ แซมบัค กอเอี๊ยะ ในเครื่องสำอางพบใน eye liners, eyeshadows, mascara ลิปสติก ครีมกำจัดขน เป็นต้น พบในไหมขัดฟัน สารขัดเงา ทำความสะอาดหนัง แวกซ์เคลือบเงารองเท้า พื้นรองเท้า ด้ามจับไม้เทนนิส/ กอล์ฟ เป็น สารเคลือบกระดายอาร์ตมันและภาพถ่าย สารกันมือลื่นในนักยิมนาสติก ชันสนใช้ถูกัน ชักของเครื่องสาย เช่น ซออู้ ซอด้วง ไวโอลิน
8.Paraben Mix สารกันเสีย พบในเครื่องสำอาง สบู่ ครีมทาผิว ยาสีฟัน ผลิตภัณฑ์ดูแลช่องปาก เส้นผม ยาทาภายนอก ยาหยอดตา/หู ยารักษาริดสีดวง ยาชาเฉพาะที่ ผลิตภัณฑ์เฉพาะสัตว์เลี้ยง เป็นสารกันบูดในอาหารและเครื่องดื่มบางชนิด เช่น แยม ลูกอม เยลลี่ ซอสมะเขือเทศ น้ำอัดลม
9.N-Isopropyl-N-Phenyl-4-   phenylenediamine (IPPD) ผลิตภัณฑ์ที่มียางดำเป็นส่วนประกอบ เช่น รองเท้ายาง รองเท้าบู๊ด ถุงมือยางสีดำ ถุงน่อง ลูกบิดรถจักรยานยนต์สีดำ ยางรถยนต์ หน้ากากดำน้ำ เป็นส่วนผสมในน้ำมัน รถยนต์ น้ำมันหล่อลื่น
10.Lanolin alcohol ผลิตภัณฑ์จากขนแกะ ใช้เป็นขี้ผึ้งในเครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์ดูแลผิว ยา เช่น ครีมทาผิว ครีมกันแดด ลิปสติก ครีมรองพื้น ผลิตภัณฑ์เช็ดเครื่องสำอาง ครีมโกนหนวด สเปรย์ผม ผลิตภัณฑ์สำหรับสัตว์เลี้ยง พบในหมึกพิมพ์ น้ำมันหล่อลื่น น้ำหล่อเย็น เครื่องหนัง
11.Mercapto mix ใช้ในกระบวนการผลิตยาง ทั่งยางธรรมชาติและยางสังเคราะห์ เช่น ถุงมือ รองเท้าบูท หน้ากาก หูฟัง ชุดว่ายน้ำ แว่นตาว่ายน้ำ ด้ามจับไม้เทนนิส สายยางรดน้ำ ยางรถยนต์ อุปกรณ์ทางการแพทย์ เช่น ขางพิมพ์ฟัน อุปกรณ์ดมยาสลบ
12.Epoxy resin, Bisphenol A เป็นเรชินสังเคราะห์ที่มีความเหนียวมาก เป็นส่วนประกอบของกาว สีและใช้เคลือบเงา อุปกรณ์เครื่องใช้ พื้น รวมถึงท่อเก็บก๊าซ ผลิตภัณฑ์พลาสติกไวนิล ใช้เป็นฉนวน ใช้ใน อุปกรณ์กีพา เช่น ไม้สกี ไม้เทนนิส กันเบ็ดตกปลา กันธนู ทางการแพทย์พบในวัสดุ อุดฟันและกาวที่ใช้ทางทันตกรรม 
13.Peru Balsum น้ำหอมจากธรรมชาติ พบในโคโลญน์ เครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกาย ยาสีฟัน น้ำยาบ้วนปาก ครีมทาหลังโกนหนวด ยาบางชนิด เช่น ยาอมแก้เจ็บคอ ยาหม่องตราเสือ ขี้ผึ้งทาปาก ใช้เป็นสารแต่งรสอาหาร เครื่องดื่ม เช่น น้ำอัดลม รวมทั้งโคล่า เหล้าองุ่น ชาที่แต่งรส กลิ่นวนิลา พบในลูกอม หมากฝรั่ง เปลือกส้มชนิดต่างๆ แยมส้ม เครื่องเทศ เช่น กานพลู อบเขย ผงกะหรี่ โป๊ยกั๊ก ผักชี ยี่หร่า ซอสมะเขือเทศ
14.4-tert-Butyphenolformaldehyde resin (PTBP) พบมากในกาว และใช้ในการเคลือบผิว ในเครื่องสำอาง เช่น ยาระงับกลิ่นเหงื่อ ดินสอสี เขียนขอบปาก ทางการแพทย์ พบในกาวที่ใช้ในแผ่นติดหน้าอกสำหรับวัดสัญญาณ คลื่นหัวใจ กาวที่ใช้กับเครื่องหนัง โดยเฉพาะรองเท้า การผลิตวัสดุก่อสร้าง เช่น ไม้ลามิเนตและผลิตภัณฑ์ไม้อัด
15.2-Hydroxyethyl methacrylate พบในกาว แลคเกอร์ วัสดุทางทันตกรรม เล็บอะคริลิก เล็บเจล สารเคลือบผิวกันรอยขูดขีด
16.Formaldehyde เป็นสารกันเสียในเครื่องสำอาง ยาฆ่าเชื้อ น้ำยาทำความสะอาด น้ำหล่อเย็น พบใน อุตสาหกรรมผ้าและสิ่งทอ ใช้ในการรักษาผ้าไม่ให้ขับหรือย่น ในอุตสาหกรรมกระดาษ เพื่อให้กระคายลื่นและกันน้ำได้ ในเฟอร์นิเจอร์ เช่น ไฟเบอร์บอร์ด พาร์ติเคิลบอร์ด ไม้อัด ทางการแพทย์ใช้เป็นน้ำยาดองรักษาเนื้อเยื่อไม่ให้เน่าเสีย ใช้ฆ่าเชื้อโรคในเครื่องมือ เครื่องล้างไต ใช้เป็นสารฆ่าเชื้อราทางการเกษตร พบในอาหารทะเลที่แช่น้ำยาฟอร์มาลิน เพื่อให้ดูสด พบในเห็ดหอมปลาหมึกกรอบ ควันบุหรี่ ยาสูบ ควันจากการเผาไม้
17.Fragrance Mix I ประกอบด้วย cinnamic alcohol, cinnamaldehyde, hydroxycitronellal, amylcinnamaldehyde, geraniol, isoeugenol, eugenol, oakmoss absolute พบในน้ำหอม เครื่องสำอาง เช่น สบู่ ครีมทาผิว ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกาย ยาสีฟัน น้ำหอมปรับอากาศ เทียนหอม น้ำยาปรับผ้านุ่ม อาหารและเครื่องดื่มที่มีส่วนผสม ของพืชตระกูลส้ม กานพลูและอบเชย
18.Sesquiterpene lactone mix พบได้ในใบ และดอกพืชตระกูลดอกคาวเรือง บานชื่น ทานตะวัน คาโมมายล์ เบญจมาศ ดอกเก๊กฮวย ดาวกระจาย ดอกคำฝอย ดอกกระดาษ
19.Quaternium-15 เป็นสารกันเสียในเครื่องสำอาง พบในแชมพู ครีมนวดผม ครีมทาผิว ครีมโกนหนวด แป้ง ทางอุตสาหกรรมพบในน้ำหล่อเย็น
20.Methylisothiazolinone/     Methylchloroisothiazolinone เป็นสารกันเสียในผลิตภัณฑ์สุขอนามัยส่วนบุคคล เช่น สบู่ ครีมอาบน้ำ แชมพู ครีมนวดผม สบู่ล้างมือ ครีมทาผิว ครีมกันแดด พบในกระดามเปียก แชมพูสำหรับ สัตว์เลี้ยง ทางอุตสาหกรรมพบในน้ำมันหล่อลื่นและน้ำยาหล่อเย็น
21.Petrolatum (Negative control) สารควบคุมลบ
22.Carba mix ใช้ในกระบวนการผลิตยาง ทั้งยางธรรมชาติและยางสังเคราะห์ เช่น ถุงมือ รองเท้าบูท หน้ากาก หูฟัง ชุดว่ายน้ำ แว่นตาว่ายน้ำ ยางยืด ยางลบ ทางการเกษตรใช้เป็น สารฆ่าเชื้อรา สารกำจัดศัตรูพืช พบการแพ้ข้ามพวกกับ Thiuram mix ได้
23.Imidazolidiny urea เป็นสารกันเสียในเครื่องสำอาง โลชั่น ครีม แชมพู ครีมนวดผม ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกาย ยาทาภายนอก แชมพูสำหรับสัตว์เลี้ยง
24.Diazolidiny urea เป็นสารกันเสียในเครื่องสำอางและยา พบในโลชั่น ครีม สบู่เหลว ผลิตภัณฑ์สำหรับ เส้นผม ยาทาภายนอกชนิดขี้ผึ้งบางชนิด แชมพูสำหรับสัตว์เลี้ยง
25.Budesonide ยาสเตียรอยด์ กลุ่ม B ทั้งยาทาภายนอก ยาพ่นจมูก ยาในกลุ่มนี้ เช่น triamcinolone acetonide, fluocinonide, halcinonide, desonide
26.Tixocortol-21-pivalate ยาสเตียรอยด์ กลุ่ม A ทั้งยาทาภายนอก ยาหยอดหู ยาหยอดจมูก ยาหยอดตา และ ยาเหน็บ ยาในกลุ่มนี้ เช่น Hydrocortisone, prednisolone, methyIprednisolone
27.Decyl glucoside เป็นสารลดแรงตึงผิวในผลิตภัณฑ์สำหรับผิวหนังและเส้นผม เช่น สบู่ ครีมอาบน้ำ แชมพู น้ำยาดัดผม ใช้เป็นสารประสานในครีมและโลชั่น
28.Methyl dibromo glutaronitrile เป็นสารกันเสียในเครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น ครีมทาผิว ครีมกันแดด สบู่เหลว แชมพู ทางการแพทย์ใช้ในเจลอัลตราซาวนด์ ทางอุตสาหกรรม พบในน้ำหล่อเย็น น้ำมันหล่อลื่น น้ำยาปรับอากาศ
29.Compositae mix I เป็นสารสกัดจากดอกไม้ตระกูลทานตะวัน เช่น ดอกดาวเรือง ดาวกระจาย ดอกเบญจมาศ ดอกเก๊กฮวย ดอกเยอรมันคาร์โมมายล์ ดอกบานชื่น พบในเครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์ ดูแลผิวหนังและเส้นผม น้ำยาบ้วนปาก ยาทาภายนอก ชาสมุนไพรที่สกัดจาก ดอกไม้ดังกล่าว
30.Fragrance mix II ประกอบด้วย Lyral, Citral, Farnesol, Citronellol, HexyI cinnamic aldehyde, Coumarin ในน้ำหอม เครื่องสำอาง เช่น สบู่ ครีมทาผิว แชมพู ครีมนวดผม ผลิตภัณฑ์ ระงับกลิ่นกาย ยาสีฟัน น้ำยาซักผ้า น้ำยาปรับผ้านุ่ม น้ำหอมปรับอากาศ เทียนหอม ใช้แต่งกลิ่น และรสในอาหาร เครื่องดื่ม
31.Hydroperoxides of Linalool พบในน้ำหอม เครื่องสำอาง เช่น สบู่ ครีมทาผิว แชมพู ครีมนวดผม ผลิตภัณฑ์ระงับ กลิ่นกาย น้ำยาซักผ้า น้ำยาปรับผ้านุ่ม น้ำหอมปรับอากาศ ใช้แต่งกลิ่นและรสในอาหาร เครื่องดื่ม

 

 

แก้ไข

05/02/2567