อันตรายที่ต้องรู้! ชวนทำความรู้จักสาเหตุการเกิดแผลเบาหวาน

     แผลจากโรคเบาหวานถือเป็นภาวะแทรกซ้อน ที่ควรได้รับการใส่ใจเป็นพิเศษ แม้ดูเป็นบาดแผลเพียงเล็กน้อย แต่ถ้าไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสม ความรุนแรงก็อาจเกิดขึ้นถึงขั้นสูญเสียอวัยวะได้ ดังนั้นผู้ป่วยโรคเบาหวานทุกคนควรหมั่นตรวจดูเท้า ปลายนิ้วเท้า นิ้วมือ เพราะหากเกิดบาดแผลจะได้รักษาตั้งแต่เริ่มเกิด และที่สำคัญ การสวมใส่รองเท้าชนิดหุ้มส้นที่ขนาดพอดีช่วยลดโอกาสเกิดบาดแผลจากอุบัติเหตุได้มาก

สาเหตุของการเกิดแผลจากโรคเบาหวาน

     แผลเบาหวานเกิดได้หลายสาเหตุ โดยมีโอกาสเกิดกับผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ไม่ดีเท่าที่ควร เมื่อน้ำตาลในเลือดเพิ่มสูงอย่างต่อเนื่อง หลอดเลือดและระบบประสาทจะทำงานผิดปกติ ก่อนเกิดอาการชาส่วนปลายอวัยวะ โดยเฉพาะบริเวณเท้า

เมื่อผู้ป่วยสูญเสียความรู้สึกบริเวณปลายอวัยวะ ก็มักทำให้ผู้ป่วยไม่รู้ตัวเมื่อเกิดบาดแผลบริเวณนั้น ๆ ประกอบกับระบบไหลเวียนเลือดทีี่ทำงานได้ไม่ดี ก็อาจทำให้บาดแผลติดเชื้ออักเสบเรื้อรังและหายยากกว่าปกติ

1.  ภาวะปลายประสาทเสื่อม

     ภาวะปลายประสาทเสื่อมถือว่าเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดแผลเบาหวาน ผู้ป่วยมักมีอาการชาและสูญเสียการรับรู้ถึงความเจ็บปวดบริเวณปลายอวัยวะต่าง ๆ ในเบื้องต้น เนื่องจากระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงอย่างต่อเนื่องมีผลให้ระบบประสาททำงานผิดปกติจนก่อให้เกิดภาวะเส้นประสาทเสื่อม เมื่อเกิดบาดแผล ผู้ป่วยจึงมักไม่รู้ตัว ทำให้แผลเกิดการอักเสบลุกลามมากขึ้น

2.  ความผิดปกติของหลอดเลือด

     ความผิดปกติของหลอดเลือด เช่น ภาวะหลอดเลือดแข็ง ภาวะหลอดเลือดอุดตัน โดยสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในหลอดเลือดแดงใหญ่และหลอดเลือดฝอย เมื่อเกิดความผิดปรกติดังกล่าว เลือดจะไม่สามารถไหลเวียนมาหล่อเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกายได้ตามปกติ เมื่อเนื้อเยื่อเกิดบาดแผลก็ขาดเลือดไปเลี้ยง ทำให้การสมานแผลเป็นไปได้ยากและเกิดการอักเสบเรื้อรัง โดยเฉพาะบริเวณปลายนิ้วเท้าหรือส้นเท้า

3.  ภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อ

     ภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อเกิดขึ้น เนื่องจากบาดแผลของผู้ป่วยเบาหวานมักเกิดการติดเชื้อร่วมด้วย โดยเฉพาะหากเกิดบริเวณนิ้วเท้าหรือฝ่าเท้าที่สัมผัสกับแบคทีเรียได้โดยง่าย การสมานแผลมักเป็นไปได้ช้าเนื่องจากร่างกายไม่สามารถลำเลียงเลือดไปเลี้ยงได้ตามปกติ ทำให้บาดแผลในบริเวณดังกล่าวติดเชื้อและรักษาไม่หาย หากปล่อยทิ้งไว้ก็อาจจำเป็นต้องตัดขาหรือเท้า เพื่อป้องกันการอักเสบลุกลาม

อันตรายของแผลที่เกิดจากเบาหวาน

     อันตรายของแผลที่เกิดจากโรคเบาหวานมีมากมาย นอกจากการดูแลใส่ใจเรื่องอาหารเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติแล้ว การดูแลรักษาแผลอย่างทันท่วงทีก็เป็นสิ่งจำเป็น เพื่อป้องกันอันตรายต่าง ๆ ของแผลที่อาจตามมาได้ เช่น

1.  การอักเสบลุกลาม

     การอักเสบลุกลามเกิดขึ้นเมื่อผู้ป่วยเบาหวานเกิดบาดแผล โดยผู้ป่วยมีโอกาสติดเชื้อได้ง่ายและรักษาให้หายยาก เนื่องจากขาดเลือดมาหล่อเลี้ยง โดยเฉพาะบริเวณนิ้วเท้าหรือฝ่าเท้า ซึ่งมักสัมผัสกับแบคทีเรียอยู่ตลอด ทำให้เกิดความเสี่ยงในการอักเสบลุกลามและกลายเป็นแผลเรื้อรัง

2.  ภาวะเนื้อตาย

     ภาวะเนื้อตายเกิดขึ้นได้หากเกิดภาวะขาดเลือดหล่อเลี้ยงหรือหลอดเลือดส่วนปลายตีบ แผลจากโรคเบาหวานอาจติดเชื้อมีน้ำหนองไหลและอาจนำไปสู่ภาวะเนื้อตายรอบแผล

3.  การสูญเสียอวัยวะ

     การสูญเสียอวัยวะเป็นผลมาจากอาการลุกลามของแผลเบาหวานและไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกวิธี ทำให้เกิดการอักเสบติดเชื้ออย่างรุนแรงหรือมีภาวะเนื้อตาย แพทย์จึงจำเป็นต้องตัดอวัยวะนั้นเพื่อป้องกันการติดเชื้อลุกลาม

แผลเบาหวานเป็นภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายต่อผู้ป่วยเบาหวานมาก และถ้าหากไม่ได้รับการรักษาให้ถูกวิธี ก็อาจจะนำไปสู่การสูญเสียอวัยวะเลยทีเดียว ดังนั้นหมอจะบอกวิธีการสังเกตตัวเองว่ากำลังเผชิญภาวะนี้อยู่หรือไม่ ให้ทุกคนได้ลองเช็กตัวเองให้หายกังวล