พญ. ตวงพร ตุรงค์สมบูรณ์
กุมารแพทย์โรคติดเชื้อ
ภาวะ MIS-C ในเด็ก ภาวะที่เกิดขึ้นตามหลังการติดเชื้อ COVID-19
แม้ว่าเด็กจะมีโอกาสติดเชื้อโควิด-19 น้อย หรือติดแล้วมีอาการไม่รุนแรง เมื่อเทียบกับผู้ใหญ่ หรือผู้สูงอายุ แต่หลังจากหายป่วยโควิด-19 แล้ว กลับพบว่าเด็กจำนวนไม่น้อยเกิดอาการอักเสบหลายระบบหรือในทางการแพทย์ เรียกว่า Multisystem inflammatory syndrome in children (MIS-C)
MIS-C หรือ กลุ่มอาการอักเสบหลายระบบในเด็ก เป็นภาวะหลังจากที่เด็กติดโควิด-19 แล้ว เกิดอาการอักเสบในอวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกาย จากระบบภูมิคุ้มกันที่สูงผิดปกติ อาจมีอาการคล้ายโรคคาวาซากิ เช่น มีไข้สูง ผื่น ตาแดง ปากแดง ซึ่งอาจมีอาการรุนแรงถึงขั้นต้องเข้ารับการรักษาในไอซียู และอาจมีภาวะแทรกซ้อนทำให้เสียชีวิตได้
ภาวะ MIS-C ที่เกิดจากการตอบสนองภูมิคุ้มกันของร่างกายของเราเองต่อการติดเชื้อไวรัส COVID-19 ทำให้เกิดการอับเสบของอวัยวะหลายระบบในร่างกาย ภาวะ MIS-C ส่วนใหญ่มักจะเกิดตามหลังการติดเชื้อ COVID-19 ซึ่งเกิดได้ตั้งแต่คนไข้ระยะที่ใกล้จะหายจาก COVID-19 หรืออาจจะเกิดตามมาภายใน 2-6 สัปดาห์หลังการติดเชื้อ COVID-19
ภาวะ MIS-C มีผลต่อระบบหัวใจและหลอดเลือดเป็นหลักหรืออาจจะเกิดในหลายๆ ระบบพร้อมกัน ไม่ว่าจะเป็นระบบผิวหนังและเยื่อบุทำให้เกิดเป็นผื่นตามมา หรือระบบทางเดินอาหารทำให้เกิดอาการ ปวดท้อง อาเจียน ท้องเสีย
ภาวะ MIS-C อาจมีผลกระทบต่อระบบหายใจได้แต่ค่อนข้างน้อย ซึ่งจะแยกกันกับโรค COVID-19 ที่เป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจโดยตรง เนื่องจากภาวะ MIS-C คนไข้ส่วนมากไม่ได้มาจากอาการ ไอ จามหรือ มีน้ำมูก เหมือนโรค COVID-19 แต่อาจจะมีอาการเหนื่อยได้ซึ่งเป็นผลจากหัวใจมากกว่า
ระยะเริ่มต้นของคนไข้ภาวะ MIS-C บางคนอาจมาด้วยอาการ มีไข้ อาเจียน ท้องเสียทำให้คิดว่าเป็นโรคติดเชื้อทางเดินอาหารได้ โดยส่วนมากการดำเนินโรคค่อนข้างเร็วไม่เกิน 1 สัปดาห์ จากนั้นจะมีอาการหลายระบบขึ้นมาให้เราเห็น เช่น เริ่มมีผื่น ตาแดง หายใจเหนื่อยหรือในเด็กบางรายอาจมีอาการช็อคได้
ภาวะ MIS-C กับโรคคาวาซากิเป็นโรคที่มีความใกล้เคียงกันแต่มีข้อแตกต่าง เนื่องจากโรคคาวาซากิมักจะเกิดในเด็กเล็กอายุน้อยกว่า 5 ปี ส่วนภาวะ MIS-C มักเกิดในเด็กอายุเฉลี่ย 8-11 ขวบขึ้นไป ผู้ป่วยภาวะ MIS-C จะพบอาการทางระบบทางเดินอาหาร และการทำงานผิดปกติของหัวใจได้มากกว่ามีโอกาสช็อกได้มากกว่า แสดงอาการรุนแรงกว่า หากมีอาการควรพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยเพิ่มเติมว่าคนไข้อยู่ในภาวะ MIS-C หรือโรคคาวาซากิหรือไม่ โดยผ่านการตรวจเลือด อัลตร้าซาวนด์หัวใจ เพื่อเป็นการแยกโรคให้ชัดเจน
ภาวะ MIS-C ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อไวรัสโดยตรง แต่เป็นภาวะที่เกิดจากภูมิคุ้มกันของร่างกายที่ตอบสนองต่อการติดเชื้อผิดปกติไป จึงไม่ถือว่าเป็นโรคติดเชื้อ
ปัจจุบันไม่มีปัจจัยการกระตุ้นที่ชัดเจน นอกเหนือจากการติดเชื้อ COVID-19 หรือมีประวัติสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ COVID-19 มาก่อน โดยพบได้มากในเด็กผู้ชายมากกว่าเด็กผู้หญิง
หากมีบุตรหลานที่หายจากการติดเชื้อ COVID-19 ผู้ปกครองควรสังเกตอาการของเด็ก หากมีอาการผิดปกติควรพาไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาทันที
โปรแกรมตรวจเช็คและฟื้นฟูสุขภาพหลังติดเชื้อ โควิด-19 สำหรับเด็กที่มีอายุ 1-13 ปี คลิก >> https://www.ram-hosp.co.th/readpackage/31
กุมารแพทย์โรคติดเชื้อ