โรคใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีก ปัญหาเส้นประสาทส่วนใบหน้าจากหลากโรค

     โรคใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีก (Bell's Palsy) เป็นอาการที่เปลือกตาและมุมปากตกลง รวมทั้งน้ำลายไหลออกจากมุมปากและขยับยิ้มมุมปากด้านที่เกิดปัญหาไม่ได้ ซึ่งเกิดจากเส้นประสาทที่ 7 ส่วนควบคุมกล้ามเนื้อหน้าอักเสบจนทำงานไม่ได้ ทำให้กล้ามเนื้อใบหน้าอ่อนแรงด้านเดียวกัน

อาการแสดงออกของโรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีก

• อาจเกิดอาการนำคือปวดที่บริเวณด้านหน้าหรือหลังหู 1-2 วัน
• กล้ามเนื้อแสดงสีหน้าเป็นอัมพาตครึ่งซีก โดยปิดตาและ ยักคิ้วข้างนั้นได้ลดลง หรือเวลาหลับตาแล้วปิดตาไม่สนิทส่งผลให้เกิดสภาพตาแห้ง
• รู้สึกตึงหรือหนักที่ใบหน้าซีกนั้น
• เสียงก้องที่หูข้างเดียวกัน หูอื้อ
• บางครั้งอาจมีอาการชาลิ้น

สาเหตุของโรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีก

     มีหลักฐานพบว่าการอักเสบของเส้นประสาทที่ 7 มักเป็นจากเชื้อเริมที่มีชื่อเรียกว่า Herpes simplex virus : HSV ซึ่งส่งผลให้เกิดแผลร้อนในที่ปากและอวัยวะเพศ นอกจากนี้ยังมีสาเหตุจากเชื้ออื่น เช่น โรคงูสวัด (Herpes zoster virus) , Cytomegalovirus และ Epstein Barr virus เมื่อเกิดการอักเสบจะทำให้เส้นประสาทบวม ส่งผลให้หลอดเลือดขนาดเล็กส่งเลือดไปเลี้ยงเส้นประสาทไม่ได้ เส้นประสาทจึงไม่สามารถควบคุมกล้ามเนื้อใบหน้าที่ใช้ยิ้มหรือปิดตาได้

การวินิจฉัยโรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีก

     ผู้ป่วยควรได้รับการตรวจร่างกายเป็นหลักโดยแพทย์ผู้ชำนาญเฉพาะทาง หากมีอาการนี้มานานเกิน 2 เดือนแล้วยังไม่ดีขึ้นก็อาจต้องใช้วิธีเอกซเรย์คลื่นแม่เหล็ก (MRI SCAN) เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีเนื้องอกเกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม โรคใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีกหรือ BELL’S PALSY ส่วนใหญ่หายกลับมาเป็นปกติใน 2 เดือน มีเพียงส่วนน้อยที่ไม่หายสนิทและมีโอกาสน้อยมากที่เป็นซ้ำ

การรักษาโรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีก

• ยาแก้อักเสบกลุ่มสเตียรอยด์ เพื่อการอักเสบบวมของเส้นประสาท
• ยาฆ่าเชื้อไวรัส ในกรณีพบอาการแสดงของการติดเชื้อไวรัสงูสวัดร่วมด้วย
• กายภาพบำบัด เช่น การกระตุ้นเส้นประสาทด้วยกระแสไฟฟ้า หรือ การนวดใบหน้า ซึ่งช่วยลดภาวะกล้ามเนื้อตึงเกร็งได้
• การรักษาตามอาการอื่น ได้แก่ การหยอดน้ำตาเทียมและป้ายตาด้วยขี้ผึ้งยาเพื่อป้องกันกระจกตาเป็นแผลหรือการให้วิตามินบำรุงสายตา

ผลข้างเคียงจากการรักษาโรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีก

หลังจากได้รับการรักษาโรคหน้าเบี้ยวครึ่งฉีกจนดีขึ้นแล้ว ผู้ป่วยบางคนอาจเหลือภาวะกล้ามเนื้อใบหน้าด้านที่เป็นไม่แข็งแรงเท่าเดิม หรือบางรายอาจมีภาวะเส้นประสาทเกิดการทำงานผิดปกติ อาจเกิดขึ้นได้แต่ไม่บ่อย เช่น

• เวลากระพริบตา มุมปากด้านเดียวกันอาจกระตุก
• เวลายิ้มตาด้านเดียวกันอาจปิดลง
• เวลาเคี้ยว อาจมีน้ำตาไหลจากดวงตาด้านที่เป็นอัมพาตใบหน้า
• หากมีอาการดังกล่าวให้รีบกลับมาพบแพทย์

การดูแลตัวเองหลังมีอาการหน้าเบี้ยวครึ่งซีก

• กรณีผู้ป่วยโรคเบาหวานควบคุมระดับน้ำตาลให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
• งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• หากตาปิดไม่สนิท ควรสวมแว่นป้องกันกระจกตาแห้งและเป็นแผล
• บริหารกล้ามเนื้อใบหน้าด้วยตนเองได้ด้วยการยักคิ้ว หลับตาแน่น ทำปากจู๋และฉีกยิ้ม

หน้าเบี้ยวครึ่งซีกมีโอกาสเกิดกับทุกเพศวัยโดยเฉพาะกับผู้ป่วยเบาหวาน ควรรีบพบแพทย์โดยด่วน โดยไม่ควรหลงคำชวนเชื่อ เนื่องจากอาจเป็นวิธีรักษาที่ผิดซึ่งอาจทำให้อาการเลวร้ายกว่าเดิม

แก้ไขล่าสุด 10/06/63