จะรู้ได้อย่างไร?...ว่าอ้วนลงพุง

     ปัจจุบันแพทย์กำหนดให้โรคอ้วนเป็นโรคอย่างหนึ่งที่ต้องการดูแลและรักษา เนื่องจากเป็นที่มาของหลากโรค โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ได้นิยามโรคอ้วนไว้ว่า เป็นภาวะที่ร่างกายสะสมไขมันตามส่วนต่างๆ ของร่างกายเกินปรกติ ซึ่งส่งผลให้เกิดโรค ความเจ็บป่วย และอาจเป็นสาเหตุให้เสียชีวิตได้

โรคอ้วนลงพุง

     โรคอ้วนลงพุง (Metabolic Syndrome) เป็นชนิดที่พบบ่อยและเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคหลายชนิด แพทย์วินิจฉัยได้จากการตรวจร่างกายและการตรวจทางห้องปฏิบัติการ โดยต้องตรวจพบอย่างน้อย 3 ใน 5 ข้อ

• การวัดขนาดรอบเอว บริเวณสะดือในท่ายืนเท้าทั้ง 2 ข้าง ห่างกัน 10 เซนติเมตร ช่วงหายใจออก
  * เพศชาย ไม่เกิน 90 เซนติเมตร เพศหญิง ไม่เกิน 80 เซนติเมตร
• ระดับไขมันไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) ≥ 150 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร
• ระดับไขมัน HDL cholesterol

< 40 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรในเพศชาย
< 50 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรในเพศหญิง

• ระดับความดันโลหิตมากกว่า ≥ 130/85 มิลลิเมตรปรอท
• ระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร ≥ 100 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร 

สาเหตุของโรคอ้วน

• พันธุกรรม บางครอบครัวมีแนวโน้มจะอ้วนกันทั้งหมดอาจจะเกิดจากการเลี้ยงดู, สิ่งแวดล้อม, การใช้ชีวิตร่วมกันแบบเดียวกัน
• รับประทานอาหารแบบเดียวกัน การรับประทานอาหาร ซึ่งให้พลังงานสูงเป็นประจำโดยเฉพาะแป้งและไขมัน และรับประทานมากเกินความต้องการของร่างกาย
• ยาบางอย่าง ทำให้ความอยากอาหารมากขึ้น เช่น ยาทางจิตเวช ยารักษาเบาหวาน ยาสเตียรอยด์
• โรคบางอย่าง โดยเฉพาะโรคที่เกี่ยวกับต่อมไร้ท่อ ได้แก่ โรคต่อมไทรอยด์และต่อมหมวกไต
• สิ่งแวดล้อม ด้านวัฒนธรรมและการใช้ชีวิตของแต่ละประเทศและเผ่าพันธุ์
• การดื่มสุรา และสูบบุหรี่
• ภาวะเครียด บางคนมีความผิดปกติทางจิตใจทำให้รับประทานอาหารมากขึ้น

เนื่องด้วยปัจจุบันเทคโนโลยีก้าวหน้าขึ้น ทำให้คนอายุน้อยมีเครื่องอำนวยความสะดวกมากมายและขาดการออกกำลังกาย

ผลกระทบของโรคอ้วน

     โรคอ้วนทำให้เกิดโรคความดันโลหิตสูง ภาวะไขมันในเลือดผิดปกติ โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคไตวายเรื้อรัง โรคมะเร็ง (มะเร็งเยื่อบุมดลูก, รังไข่, มะเร็งเต้านม, มะเร็งลำไส้) ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ กรดไหลย้อน โรคข้อเข่าเสื่อม โรคประจำเดือนผิดปกติ

การรักษาโรคอ้วน

การรักษาโรคอ้วนทำได้ด้วยการปรับเปลี่ยนการใช้ชีวิตเพื่อลดโอกาสเสี่ยง เช่น 

• หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลหรือแอลกอฮอล์สูง ทานอาหารแต่ละมื้อให้ปริมาณลดลง โดยค่อย ๆ ลดเฉพาะอาหารประเภทแป้งและไขมัน
• เพิ่มอาหารประเภทเส้นใย เช่น ผักและผลไม้ที่ไม่หวาน ไม่ทานจุกจิก
• เคลื่อนไหวร่างกายในชีวิตประจำวันให้มากขึ้น เช่น ใช้บันไดแทนลิฟต์ พยายามออกกำลังกายทุกวันอย่างน้อย 30 นาที
• ตรวจร่างกายเพื่อดูว่ามีโรคแทรกซ้อนจากความอ้วนหรือไม่ เช่น โรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง หรือการใช้ยาลดน้ำหนักตัว

การลดน้ำหนักที่ยั่งยืนที่สุดก็คือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทานอาหาร หลีกเลี่ยงอาหารมัน อาหารทอด และออกกำลังกายเป็นประจำ