สุขภาพถือเป็นสิ่งจำเป็นที่ไม่ควรละเลย เพราะการเจ็บป่วยเพียงเล็กน้อย ก็อาจนำไปสู่ปัญหาลุกลามได้หากรักษาไม่ทันท่วงที ซึ่งการตรวจสุขภาพประจำปี นับเป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยให้การวางแผนสุขภาพกลายเป็นเรื่องง่าย เพราะนอกจะจะทำให้เราทราบถึงปัจจัยเสี่ยงทั้งจากภายในและภายนอกแล้ว หากตรวจพบโรคตั้งแต่เนิ่น ๆ แพทย์ก็สามารถทำการรักษาก่อนโรคจะมีความรุนแรง ช่วยประหยัดทั้งเวลา ค่าใช้จ่าย แถมยังช่วยทำให้ใช้ชีวิตง่ายเพราะได้รับคำแนะนำจากแพทย์โดยตรง
"ทำไมการตรวจสุขภาพถึงเป็นสิ่งสำคัญ" ยังคงเป็นคำถามที่หลาย ๆ คนสงสัย ในวันนี้โรงพยาบาลรามคำแหง จะมาให้คำตอบกัน
การค้นหาโรคระยะเริ่มต้นคือจุดประสงค์หลักในการตรวจสุขภาพ โดยเน้นการตรวจหาโรคแฝงอาทิ โรคเบาหวาน ภาวะไขมันในเลือดสูง รวมถึงโรคมะเร็งในระยะเริ่มแรก ซึ่งโรคเหล่านี้อาจเกิดจากความเสี่ยงด้านพันธุกรรม ซึ่งอาจประเมินได้จากประวัติสุขภาพของคนในครอบครัวด้วย
โดยเฉพาะจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่อาจมีผลต่อสุขภาพเช่น การดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ หรือการพักผ่อนไม่เพียงพอ
การตรวจร่างกายโดยแพทย์ร่วมการใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์ที่เหมาะสมจะช่วยให้เราเข้าใจถึงสุขภาพโดยรวมของร่างกาย ซึ่งนับเป็นการป้องกันการเกิดโรคในเชิงลึก และเป็นจุดเริ่มต้นในการวางแผนชะลอความเสื่อมของร่างกายระยะยาว
หากตรวจพบโรค หรือความผิดปกติตั้งแต่ระยะเริ่มแรก โดยเฉพาะโรคที่มักไม่แสดงอาการ แพทย์ก็จะสามารถวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสมก่อนที่จะโรคจะมีความรุนแรง ทำให้ผู้ป่วยมีโอกาสหายขาด และไม่ปล่อยให้โรคลุกลาม หรือเกิดภาวะแทรกซ้อน
การเตรียมตัวก่อนการเข้ารับการตรวจสุขภาพถือเป็นอีกขั้นตอนที่สำคัญที่ทำให้ได้ผลตรวจที่ถูกต้องและแม่นยำมากยิ่งขึ้น ซึ่งช่วงเวลาที่เหมาะสมแก่การตรวจสุขภาพคือช่วงเช้า ดังนั้นผู้ที่วางแผนจะเข้ารับการตรวจสุขภาพควรเตรียมความพร้อมและปฏิบัติตามคำแนะนำให้ครบถ้วน ดังต่อไปนี้
หากต้องการตรวจหาความเสี่ยงเฉพาะโรค ควรปรึกษาศูนย์ตรวจสุขภาพล่วงหน้า เพื่อรับทราบเงื่อนไขและเตรียมตัวอย่างครบถ้วน ก่อนเข้ารับการตรวจควรแจ้งแพทย์ หรือพยาบาลล่วงหน้าหากสงสัยว่ากำลังตั้งครรภ์
ทั้งนี้ผู้หญิงที่ต้องการเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปีสำหรับสตรี ควรเว้นช่วงตรวจก่อนและหลังมีประจำเดือนประมาณ 7 วัน ซึ่งจะเป็นช่วงเวลาที่เหมาะสมในการตรวจมากที่สุด
ร่างกายของเราในแต่ละช่วงวัยต้องการการดูแลที่แตกต่างกัน ดังนั้นการให้ความสำคัญในการเลือกโปรแกรมการตรวจสุขภาพที่เหมาะสมจะช่วยให้แพทย์สามารถวิเคราะห์ และดูแลปัญหาสุขภาพของทุกความต้องการได้อย่างตรงจุดและครบถ้วนสมบูรณ์
ผู้ที่มีสุขภาพดีควรมีค่าความดันโลหิตควรอยู่ที่ 120/80 มิลลิเมตรปรอท ส่วนอัตราการเต้นของหัวใจควรอยู่ที่ 70-80 ครั้งต่อนาที และมีอัตราการหายใจอยู่ที่ 20-26 ครั้งต่อนาที
การชั่งน้ำหนักและวัดส่วนสูงมีจุดประสงค์เพื่อประเมินหาค่าดัชนีมวลกาย ซึ่งเป็นค่าพื้นฐานที่ใช้ประเมินหาสัดส่วนไขมันในร่างกาย และใช้เพื่อดูอัตราความเสี่ยงในการเกิดโรคต่าง ๆ ที่มักมาพร้อมกับโรคอ้วน แต่ในขณะเดียวกัน ผู้ที่มีน้ำหนักน้อยเกินไปก็อาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อต่าง ๆ อีกด้วย
การตรวจเลือด คือ การเก็บตัวอย่างเลือดเพื่อนำไปวิเคราะห์ผลในห้องตรวจแล็บ เพื่อวิเคราะห์ค่าต่าง ๆ ในร่างกาย ได้แก่
นอกจากนี้การตรวจเลือดยังสามารถตรวจวิเคราะห์ DNA ตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง และตรวจระดับฮอร์โมนต่าง ๆ ได้ด้วย
การตรวจปัสสาวะ ลักษณะของปัสสาวะที่ปกติ ควรจะต้องมีลักษณะใส มีสีเหลืองอ่อน หรือเหลืองอำพัน และไม่พบสารเคมี เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว ผลึก หรือจุลชีพอื่น ๆ ปะปน นอกจากนี้ การตรวจปัสสาวะ ยังช่วยให้แพทย์สามารถวิเคราะห์ค่าต่าง ๆ ในร่างกาย ได้แก่
การเอกซเรย์ทรวงอกเป็นการตรวจเพื่อยืนยันความปกติของอวัยวะภายในทรวงอก ได้แก่ ปอด หัวใจ ทางเดินหายใจ กระดูกซี่โครง เส้นเลือดใหญ่ และอวัยวะอื่นในช่องอก อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้หญิงที่สงสัยว่ากำลังตั้งครรภ์ ควรแจ้งแพทย์และพยาบาลให้ทราบก่อนการเอกซเรย์ทุกครั้ง
การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) เป็นการตรวจคัดกรองความผิดปกติของหัวใจเบื้องต้น ซึ่งแพทย์จะใช้เป็นข้อมูลประกอบการวิเคราะห์ อัตราการเต้นของหัวใจ จังหวะการเต้นของหัวใจ การเหนี่ยวนำกระแสไฟฟ้าของหัวใจ รวมถึงภาวะโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
การอัลตราซาวนด์ช่องท้อง เป็นการใช้คลื่นเสียงความถี่สูงเพื่อตรวจดูอวัยวะในช่องท้องทั้งหมด ซึ่งการอัลตราซาวนด์ถือเป็นวิธีที่ปลอดภัยและสามารถค้นหาความผิดปกติต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี
สรุปแล้วการตรวจสุขภาพอย่างการตรวจเลือด ตรวจปัสสาวะ การเอกซเรย์ทรวงอก การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ และการอัลตราซาวนด์ช่องท้อง ทำให้คุณรู้ปัญหา สามารถดูแลร่างกายได้ในระดับเบื้องต้น แต่จริง ๆ แล้วการตรวจสุขภาพมีรายละเอียด และแสดงระดับปัญหาสุขภาพได้มากกว่านั้น ไม่ว่าจะเป็นการตรวจตามเพศ อายุ ตรวจคัดกรองโรคมะเร็ง ต้องตรวจอะไรบ้าง ซึ่งเรื่องนี้เราจะพูดในตอนต่อไป