โรงพยาบาลรามคำแหง ramkhamhaeng hospital

 

 

การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดตาเมื่อกลับบ้าน

 

 

 

1. ให้ญาติหรือผู้ดูแลเช็ดตาข้างที่ผ่าตัดวันละ 1 ครั้ง ตอนเช้าตามวิธีการเช็ดตา ไม่ควรมีการกวาดบ้านหรือเปิดพัดลมเพราะฝุ่นละอองหรือเชื้อโรคอาจเข้าตาได้ 
2. ให้ญาติหรือผู้ดูแลหยอดตาให้ตามเวลาที่ระบุในฉลากยา 
3. ขณะอาบน้ำให้ระวังไม่ให้น้ำเปียกตา ห้ามเอาน้ำราดศีรษะ ให้อาบน้ำตั้งแต่ส่วนคอลงไป ไม่ลงอาบน้ำในคลองหรือว่ายน้ำในสระเพราะน้ำอาจเข้าตาที่ผ่าตัดหรือเปียกผ้าปิดตาได้ เป็นเวลา 2-4  สัปดาห์หลังผ่าตัด 
4. ไม่ให้เอาน้ำล้างหน้า ให้ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำบิดหมาดๆ เช็ดทำความสะอาดใบหน้าเบาๆ เป็นเวลา 2-4 สัปดาห์ หลังผ่าตัด 
5. เมื่อกลับบ้านไปให้สระผมได้ ไม่ควรสระผมเอง ควรนอนให้ผู้อื่นสระให้ และต้องระวังไม่ให้น้ำเข้าตาและสระเบาๆ ไม่ให้กระเทือนตามาก เป็น เวลา 2 สัปดาห์หลังผ่าตัด 
6. ให้ครอบฝาครอบตา โดยเฉพาะเวลากลางคืน เพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่ตา หรือเผลอขยี้ตา 
7. ระมัดระวังไม่ให้ฝุ่นละอองเข้าตา ห้ามขยี้ตา หรือใช้ผ้าทุกชนิดเช็ดตาเพื่อป้องกันแผลแยกและติดเชื้อที่ตา 
8. แปรงฟันได้ ระวังไม่ให้มีคลื่นไส้ อาเจียน 
9. ไม่ควรทำงานหนัก เช่น ขุดดิน ทำไร่ ทำนา ผ่าฟืน ยกของหนักหรือออกกำลังกายที่ออกแรงมากๆ เป็นเวลา 1 เดือน 
10. รับประทานอาหารได้ตามปกติ ยกเว้น อาหารแข็ง เหนียวเคี้ยวยาก เช่น เนื้อแห้ง และอาหารที่มีเครื่องเทศรสจัดเพราะจะทำให้จามหรือไอได้ ห้ามไอหรือจามแรงๆ (ถ้าจำเป็นพยายามไม่ปล่อยเต็มที่เพราะจะทำให้เกิดแผลแยกหรือความดันตาอาจสูงขึ้นได้) 
11. มาตรวจตามแพทย์นัดทุกครั้งตามใบนัด เพื่อตรวจดูแผลผ่าตัดและตรวจดูว่ามีอาการผิดปกติในตาหรือไม่ 
12. ถ้ามีอาการผิดปกติ เช่น ปวดตามาก รับประทานยาแก้ปวดแล้วยังไม่หาย ตามัวลงกว่าเดิมหรือมีไข้ อาเจียน มีขี้ตามากควรรีบพบแพทย์ทันที 

 

 

 

 เครื่องใช้ (ที่ทางโรงพยาบาลจัดให้) 

 

1. น้ำยาเช็ดตา 1 ขวด 
2. สำลีสะอาด และพลาสเตอร์ไมโครปอร์ (Micropore) เทปสำหรับปิดครอบตา
3. ฝาครอบตา 
4. ยาหยอดตา หรือยาป้ายตา

 

 

สิ่งที่ต้องเตรียมเพิ่มเติม

     1. ผ้าสะอาดเตรียมไว้สำหรับเช็ดมือ 
     2. ภาชนะหรือถุงพลาสติกสำหรับทิ้งสำลีที่ใช้แล้ว 
 

วิธีการเช็ดตา 

 

1. เตรียมเครื่องใช้ดังกล่าวให้ครบถ้วนและยกมาวางใกล้ๆ ตัวผู้ป่วยตัดพลาสเตอร์ (Micropore) เทปสำหรับปิดครอบตา เตรียมไว้ 
2. จัดท่าให้ผู้ป่วยนอนหงายราบ หรือนั่งแหงนหน้า แก้ผ้าปิดตาเก่าทิ้ง (ถ้ามี) และนำฝาครอบตาอันเดิมไปทำความสะอาดตามวิธีการทำความสะอาด 
3. ผู้ที่ทำการเช็ดตา ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำสะอาดเช็ดมือให้แห้งด้วยผ้าสะอาดที่เตรียมให้ 
4. หยิบสำลีประมาณ 4-6 ก้อน วางในอุ้งมือเทน้ำยาลงบนสำลีให้หมาดๆ 

• หยิบสำลีก้อนที่ 1 บีบให้เป็นก้อนแบนๆ ขอบมน บอกให้ผู้ป่วยหลับตา แล้วเช็คหนังตาบนเบาๆ จากหัวตาไปหางตา 
• หยิบสำลีก้อนที่ 2 บีบเป็นก้อนแบนๆ ขอบมนเช็คขอบตาล่างขณะหลับตา แล้วดูว่าสะอาดหรือยัง 
• หยิบสำลีก้อนที่ 3 เช็ดบริเวณมุมหัวตาให้สะอาดจากหัวคิ้วข้างสันจมูก 
• สำลีก้อนที่ 4 ใช้สำหรับหลังหยอดตาแล้ว ซับยาที่ล้นตาออกมาขณะเช็ดตาไม่ให้เช็ดย้อนไปย้อนมา ถ้ามียาหยอดให้หยอดตาก่อนปิดตา ตามวิธีการหยอดตา 

    5.ให้ผู้ป่วยหลับตาแล้วเอาผ้าปิดตา ปิดบนตาของผู้ป่วยปิดพลาสเตอร์ปิดฝาครอบตา และปิดฝาพลาสเตอร์อีกครั้ง สำลีเช็ดจากหัวคิ้วลงข้างสันจมูก 

หมายเหตุ : 4.1-4.2 หากไม่สะอาดให้เช็ดซ้ำอีกครั้ง
 

วิธีการหยอดตาและป้ายตา

 

1. ล้างมือให้สะอาด แล้วเช็ดให้แห้งด้วยผ้าสะอาด 
2. ให้ผู้ป่วยนั่งแหงนหน้าขึ้นหรือนอนหงายราบ 
3. ใช้นิ้ววางบนโหนกแก้ม แล้วดึงหนังตาล่างลงมาให้ผู้ป่วยเหลือบตาขึ้นบนแล้วหยอดตาลงกระพุ้งตาล่างไม่ให้โดนตาดำ และระวังให้ปลายหลอดอยู่ห่างจากลูกตา ประมาณ 1 นิ้ว อย่าให้ปลายหลอดทิ่มตา 
4. ให้ผู้ป่วยหลับตาเบาๆ ไม่ให้บีบตาแรง แล้วใช้สำลีซับน้ำยาที่ล้นออกมา 
5. ถ้าจำเป็นใช้ยา 2 ชนิด ในเวลาเดียวกัน ควรเว้นระยะเวลาห่างจากการหยอดตาประมาณ 5-10 นาทีป้องกันยาอาจไปทำลายฤทธิ์กันเองและล้นตาออกมา 
6. ในกรณีที่ใช้ยาหยอดตาและยาป้ายตาในเวลาเดียวกันให้หยอดตาก่อนแล้วเว้นช่วงไว้ประมาณ 5-10 นาที จึงตามด้วยยาป้ายตา 
7. การป้ายตาโดยดึงหน้งตาล่างลง ป้ายยาลงกระพุ้งตาจากด้านหัวตาไปหางตาประมาณครึ่งเซนติเมตรระวังไม่ให้ปลายหลอดยาถูกตา แล้วให้ผู้ป่วยหลับตา 
8. ยาหยอดตาชนิดน้ำยาแขวนตะกอน (ชนิดขุ่น) ซึ่งเห็นเป็นสีขาวควรเขย่าทุกครั้งก่อนหยอดตา 

 

 

วิธีทำความสะอาดฝาครอบตา ควรทำความสะอาดทุกวัน

นำฝาครอบตาที่แกะออกมาล้างทำความสะอาดด้วยน้ำสบู่หรือผงซักฟอกล้างด้วยน้ำสะอาดทิ้งไว้ให้แห้งและเก็บไว้ในภาชนะ ที่สะอาดเตรียมไว้สำหรับเช็ดตาในวันถัดไป

 

 

เพราะดวงตาเป็นอวัยวะที่เปราะบาง ดังนั้นภายหลังการผ่าตัดผู้ป่วยจำเป็นต้องใส่ใจดูแลเป็นพิเศษ