การดูแลสุขภาพหัวใจให้แข็งแรงและลดความเสี่ยงของโรคจึงนับเป็นจุดเริ่มต้นของการมีชีวิตที่ยืนยาว โดยเฉพาะอย่างยิ่งการดูแลลิ้นหัวใจ เพราะลิ้นหัวใจทำหน้าที่ควบคุมการไหลเวียนของเลือดให้ไปตามทิศทางที่ถูกต้อง หากลิ้นหัวใจเกิดปัญหาหรือลิ้นหัวใจรั่ว ก็ทำให้เลือดไหลเวียนผิดปกติ ซึ่งส่งผลให้หัวใจทำงานหนักขึ้นและส่งผลอันตรายต่อชีวิต
สัญญาณเตือนเบื้องต้นของโรคลิ้นหัวใจตีบ ลิ้นหัวใจรั่ว สามารถสังเกตได้ ดังนี้
ผู้ป่วยโรคลิ้นหัวใจรั่วมักรู้สึกเหนื่อยง่ายกว่าปกติ มีอาการหอบ โดยเฉพาะเมื่อออกกำลังกายหรือทำกิจกรรมที่ต้องออกแร บางรายอาจมีอาการเหนื่อยแม้นั่งพักอยู่เฉย ๆ
หากมีเสียงหัวใจผิดปกติ มีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะหรือผู้ป่วยเป็นโรคลิ้นหัวใจรั่ว ก็อาจได้ยินเสียงหัวใจเป็นลักษณะเสียงฟู่
ส่วนใหญ่เมื่อลิ้นหัวใจรั่วที่ห้องซ้าย อาจส่งผลให้หัวใจห้องซ้ายโต ทำให้เลือดไม่สามารถไปเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายได้อย่างเพียงพอ เกิดเป็นภาวะน้ำท่วมปอด ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถนอนราบได้ หรือต้องลุกขึ้นหายใจโดยเฉพาะในช่วงกลางคืน
หากผู้ป่วยเป็นโรคลิ้นหัวใจรั่วก็อาจมีอาการใจสั่น เจ็บหน้าอก รู้สึกอึดอัดและเหนื่อยเวลาหายใจ นอกจากนี้ผู้ป่วยอาจรู้สึกเจ็บแน่นที่บริเวณกลางหน้าอกด้านซ้ายหรือทั้ง 2 ด้าน
อาการบวมจากลิ้นหัวใจรั่ว เกิดจากภาวะคั่งของน้ำและเกลือในร่างกาย ทำให้ผู้ป่วยมีอาการบวมในบริเวณเท้า ข้อเท้า หรือใบหน้า กดแล้วบุ๋ม ในบางรายอาจมีอาการท้องอืด
โรคที่เกิดจากความผิดปกติของลิ้นหัวใจทั้งอาการลิ้นหัวใจตีบและลิ้นหัวใจรั่วเกิดขึ้นได้กับลิ้นหัวใจทั้ง 4 ลิ้น โดยมีสาเหตุหลักทั้งจากปัจจัยภายในและภายนอกต่าง ๆ ดังนี้
เมื่ออายุเพิ่มมากขึ้น โอกาสที่เนื้อเยื่อลิ้นหัวใจเสื่อมสภาพและเกิดหินปูนเกาะบริเวณลิ้นหัวใจก็ยิ่งเพิ่มมากขึ้น ซีึ่งส่งผลให้การเปิด-ปิดของลิ้นหัวใจผิดปกติจนเกิดโรคลิ้นหัวใจทั้งชนิดตีบและรั่วได้
โรคหัวใจรูมาติกเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียสเตรปโตคอคคัส กรุ๊ปเอ ซึ่งทำให้เกิดไข้รูมาติกและยังเป็นสาเหตุอันดับต้นของการเกิดโรคคออักเสบในเด็ก โดยเชื้อดังกล่าวสามารถออกฤทธิ์ทำลายลิ้นหัวใจของผู้ป่วยในระยะยาว ส่งผลให้ลิ้นหัวใจทำงานผิดปกติ
โรคลิ้นหัวใจผิดปกติแต่กำเนิดเกิดจากความผิดปกติของพัฒนาการของหัวใจของทารกตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา ในปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุการเกิดที่แน่ชัด โดยทารกอาจแสดงอาการผิดปกติได้ตั้งแต่แรกเกิด หรือมาแสดงอาการเมื่อโตขึ้นแล้วแต่บุคคล
การติดเชื้อเกิดได้กับทุกส่วนของหัวใจ แต่มักเกิดกับลิ้นหัวใจ โดยเฉพาะเมื่อลิ้นหัวใจมีความผิดปกติอยู่แล้ว เมื่อมีการติดเชื้อในกระแสเลือด และเลือดไหลเวียนผ่านลิ้นหัวใจ เชื้อโรคในกระแสเลือดก็สามารถเข้าไปเกาะบริเวณลิ้นหัวใจ ทำให้ลิ้นหัวใจรั่วหรือฉีกขาด โดยผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการเฉียบพลันและเกิดภาวะหัวใจรุนแรง ทั้งนี้ เชื้อโรคที่ทำให้เกิดการติดเชื้ออาจมีสาเหตุมาจากการอักเสบในช่องปาก หรือฟันผุ ก็เป็นได้
ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันอาจทำให้เกิดผลกระทบกับลิ้นหัวใจ เกิดเป็นภาวะลิ้นหัวใจรั่วเฉียบพลันได้
ความผิดปกติของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันคือภาวะที่เกิดความยืดหยุ่นที่มากกว่าปกติ สามารถเกิดได้ในหลายอวัยวะ โดยเมื่อเกิดกับลิ้นหัวใจทำให้เกิดภาวะลิ้นหัวใจรั่วได้
เราสามารถเริ่มต้นดูแลหัวใจ ป้องกันการเกิดลิ้นหัวใจรั่ว ด้วยการปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์ง่าย ๆ ดังนี้
ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลรามคำแหงพร้อมให้บริการตรวจคัดกรองหัวใจ มีดังนี้