จะรู้ได้อย่างไรว่าปวดหัวแบบไหนเป็นไมเกรน

ดร.นพ.จรุงไทย เดชเทวพร
ผู้เชี่ยวชาญด้านอายุรกรรมประสาท

ปวดหัวไมเกรน

     ปวดหัวไมเกรน (Migraine Headache) เป็นอาการปวดแบบตุบเป็นจังหวะ โดยมากต้นเหตุของอาการปวดมักอยู่บริเวณก้านสมอง มีการส่งสัญญาณทางระบบประสาท เพื่อกระตุ้นระบบประสาทอัตโนมัติและระบบหลอดเลือดของสมอง จากนั้นจึงส่งสัญญาณสู่เส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 ซึ่งคอยรับความรู้สึกเจ็บปวดบริเวณใบหน้าและศีรษะ ทำให้เกิดอาการปวดหัวเพียงข้างใดข้างหนึ่ง

ปวดหัวไมเกรน

     หากอาการปวดเป็นรุนแรงมาก ก็อาจลุกลามให้ปวดหัวทั้งสองข้างได้ หรืออาจปวดหัวย้ายสลับซ้ายและขวา ช่วงแรกมักมีความรุนแรงเพียงเล็กน้อย ก่อนพัฒนาอาการให้รุนแรงขึ้น บางรายอาจมีอาการอื่นร่วม เช่น คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนแรง ไวต่อแสง กลิ่น เสียงมากขึ้น

สาเหตุของอาการปวดหัวไมเกรน

     สาเหตุของอาการปวดหัวไมเกรนยังไม่ทราบแน่ชัด แต่มีทฤษฎีหนึ่งด้านพันธุศาสตร์ได้อธิบายว่าอาการปวดหัวไมเกรนเป็นผลมาจากโครงสร้างสมองของบุคคลนั้น ซึ่งส่งผลให้การรับรู้ไวต่อสิ่งเร้าและก่อเกิดหลากอาการ 

ปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการปวดหัวไมเกรน

• ปัจจัยทั่วไปที่ตัวเร่งอาการ การอดนอน รับประทานอาหารไม่ตรงเวลา อากาศร้อน แสงจ้า ความเครียด
• ปัจจัยเฉพาะเพศหญิง มีฮอร์โมนเพศเข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น อาการไมเกรนก่อน-หลังรอบเดือน เป็นต้น

ปวดหัวไมเกรนมีกี่ประเภท ?

โดยทั่วไปอาการปวดหัวไมเกรนแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ได้แก่

• ไมเกรนที่ไม่มีอาการเตือน (Migraine without aura) พบมากที่สุดในกลุ่มที่มีอาการปวดหัวไมเกรน
• ไมเกรนที่มีอาการเตือน (Migraine with aura) อาการเตือนที่พบบ่อย คือการมองเห็นที่ผิดปกติ เช่น ตามองไม่เห็นชั่วคราว หรือเห็นแสงระยิบระยับ ภาพบิดเบี้ยว ภาพเบลอ อาการเตือนอื่น เช่น ชาที่มือ แขน หรือชารอบปาก ไม่สามารถพูดได้ชั่วคราว แขน ขา อ่อนแรงครึ่งซีก เป็นต้น

การวินิจฉัยอาการปวดหัวไมเกรน

• กรณีปวดหัวไมเกรน ผู้ป่วยมักมีประวัติจำเพาะ เมื่อตรวจร่างกายจึงพบว่ามีความปกติดีของระบบประสาท
• กรณีปวดหัวทั่วไปจากสาเหตุอื่น อาจพบความผิดปกติทางประสาทหรือมีผลข้างเคียงจากโรคอื่น ทำให้เกิดอาการปวดหัวขึ้น

อย่างไรก็ตาม แพทย์สามารถวินิจฉัยเพื่อแยกอาการปวดหัวทั้งสองได้จากการซักประวัติคนไข้และตรวจร่างกายอย่างละเอียด เพื่อดูว่าระบบประสาทผิดปกติหรือไม่

ความรุนแรงของอาการปวดหัวไมเกรน     

     ระดับความรุนแรงของการปวดหัวไมเกรนขึ้นอยู่กับความทนทานและการตอบสนองของแต่ละคน บางคนอาจปวดมาก แต่ทนได้และไม่รู้สึกว่าตัวเองปวดมาก แม้ไม่ทานยาก็ยังทนไหว แต่บางคนที่มีสุขภาพร่างกายเปราะบางก็ไม่อาจทนได้มากนัก ซึ่งควรเข้าพบแพทย์เพื่อทุเลาอาการ นอกจากนี้หากดำเนินโรคไปถึงจุดที่เกิดอาการอื่นเพิ่มเติม เช่น คลื่นไส้ อาเจียน หรือปวดหัวมากจนต้องใช้ยาแก้ปวดหลายชนิด อาการแบบนี้ถือเป็นระดับรุนแรง จำเป็นต้องพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยรักษา

อ่านเพิ่มเติม: รักษาอาการปวดหัวจากไมเกรน โรคซึมเศร้า ย้ำคิดย้ำทำด้วย TMS

อาการปวดหัวนั้นพบได้จากหลายโรค หากปวดหัวเป็นประจำไม่หาย ควรพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุและรักษา