ฟันปลอมมีกี่แบบ แบบไหนดี แตกต่างอย่างไร?
September 26 / 2023
ฟันปลอมมีกี่แบบ แบบไหนดี
และแตกต่างอย่างไร?
ฟันปลอมหรือฟันเทียมเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ทําขึ้นมาเพื่อใช้ทดแทนฟันธรรมชาติที่สูญเสียไป มีการสร้างขึ้นเพื่อเลียนแบบทั้งรูปร่าง ขนาด สีและความแข็งแรง เพื่อให้คนไข้สามารถใช้ในการบดเคี้ยวอาหาร การออกเสียงและเพื่อความสวยงาม ช่วยให้คนไข้มีสุขภาพกายใจที่ดีขึ้น
ถ้าไม่ใส่ฟันปลอมจะมีผลอย่างไร
สิ่งที่เห็นได้ชัดเจนคือคนไข้จะมีฟันหลอ เสียความมั่นใจและกังวลในการเข้าสังคมทั้งจากการพูดคุยและการยิ้มแย้มตามปกติ ขาดประสิทธิภาพในการบดเคี้ยวอาหารอันจะส่งผลต่อสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้สูงวัย และยังพบว่ามีการเคลื่อนตัวของฟันข้างเคียงช่องว่างและการยื่นยาวขึ้นของฟันคู่สบของฟันที่ถอนออกไป ทําให้เศษอาหารติดตามซอกฟันได้ง่ายขึ้นก่อให้เกิดกลิ่นปากและทําความสะอาดยากขึ้น นอกจากนี้ยังเกิดการขัดขวางการบดเคี้ยวตามปกติ และถ้าปล่อยไว้เนิ่นนานอาจมากขึ้นจนทําให้เกิดปัญหาของข้อต่อขากรรไกรตามมาและเกิดปัญหานอนกัดฟันได้
ฟันปลอมมีกี่แบบ
ฟันปลอมแบ่งได้คร่าวๆ ตามรูปแบบการใช้งานได้ 2 กลุ่ม คือ
1. ฟันปลอมถอดได้
เป็นฟันปลอมชนิดที่คนไข้สามารถใส่และถอดออกมาล้างทําความสะอาดเองได้ มีทั้งใส่แบบทั้งปากและใส่แบบบางส่วน
แบ่งได้ตามวัสดุที่ใช้ทําฐานฟันปลอม ดังนี้
- ฟันปลอมถอดได้โครงโลหะ ทําจากโลหะผสม (alloy) ที่ไม่เกิดการ สึกกร่อนหรือเป็นสนิมใดๆ ทําฐานได้บางแนบกับเหงือกและฟันได้ดีมีความแข็งแรงต้านแรงบิดตัว ใช้บดเคี้ยวได้ดีและยังช่วยให้คนไข้รับความรู้สึกร้อนเย็นไปตามอุณหภูมิของอาหารที่รับประทานด้วย
- ฟันปลอมถอดได้โครงหรือฐานอะคริลิก มีทั้งแบบโครงชนิดแข็งและชนิดยืดหยุ่น ตามปกติใช้ใส่ชั่วคราวในระหว่างรอการหายของแผล ถอนฟันเพื่อใส่ฟันถอดได้ชนิดโครงโลหะหรือชนิดติดแน่นต่อไป หรือสามารถใช้ใส่เป็นการถาวรโดยดูเงื่อนไขอื่นๆประกอบการพิจารณาได้เช่นกัน
2. ฟันปลอมชนิดติดแน่น แบ่งได้เป็น
แบบมีฟันธรรมชาติที่กรอแต่งรูปร่างไว้ใช้เป็นหลักยึดของฟันปลอม ติดแน่น มี 2 แบบดังนี้
- ครอบฟัน (crown) เป็นฟันปลอมติดแน่นแบบแยกเป็นซี่ๆ ไป
- สะพานฟัน (bridge) เป็นฟันปลอมติดแน่นแบบยึดโยงระหว่างฟัน ธรรมชาติหลายหลักยึดมีลักษณะคล้ายสะพาน
ฟันปลอมติดแน่นชนิดที่ใช้การฝังรากฟันที่ทําจากวัสดุไทเทเนียมลงไปในกระดูกขากรรไกรบริวณที่สูญเสียฟันธรรมชาติด้วยรากฟันเทียม (implant) แล้วรอเวลาประมาณ 2 เดือน ให้กระดูกยึดติดกับรากฟันเทียมแน่นดีแล้ว จึงทําการต่อส่วนแกนฟันวัสดุไทเทเนียมยึดติดกับรากฟันเทียมแล้วจึงสร้างครอบฟันหรือสะพานฟันยึดติดบนแกนฟันให้คนไข้ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพใกล้เคียงฟันธรรมชาติต่อไป
ในส่วนของวัสดุที่ใช้ทําครอบฟัน สะพานฟัน ทั้งยึดติดบนฟันธรรมชาติที่ใช้เป็นหลักยึด และยึดติดบนแกนฟันของฟัน รากเทียมนั้นมีหลายชนิด โดยทันตแพทย์จะพิจารณาจากความเหมาะสมหลายอย่าง เช่น การสบฟัน แรงบดเคี้ยว ความสวยงาม รวมทั้งความต้องการของคนไข้มาประกอบการตัดสินใจร่วมกัน
โดยแบ่งประเภทของวัสดุที่ใช้ได้คร่าวๆ ดังนี้
- ชนิดโลหะล้วน (full metal) เป็นโลหะผสม (alloy) เหมาะกับการใส่ฟันหลังบริเวณที่ต้อง รับแรงบดเคี้ยวมากๆ หรือมีความสูงตัวฟันน้อยทําให้ไม่สามารถกรอด้านสบฟันให้หนาพอที่จะใส่ครอบฟันชนิดอื่นได้
- ชนิดกระเบื้องยึดติดกับโครงโลหะ (porcelain fused to metal) เหมาะกับการใส่ฟันได้ทุกตําแหน่ง กรณีที่กรอด้านสบฟันแล้วมีความหนาของการทําครอบฟันชนิดนี้พอใส่แล้วมีความสวยงามและใช้บดเคี้ยวได้ดี
- ชนิดกระเบื้องล้วน (all ceramic) เหมาะกับฟันหน้าหรือฟันกรามน้อยที่ไม่ต้องใช้แรงบดเคี้ยวมากนัก มีความสวยงาม ที่ได้สวยใกล้เคียงธรรมชาติมาก
- ชนิดเซอร์โคเนีย (zirconia) เหมาะกับฟันหน้าและฟันหลังที่ต้องการความแข็งแรงและมีความสวยงามใกล้เคียงฟันธรรมชาติ
ข้อดีและข้อด้อยของฟันปลอม
1. ฟันปลอมชนิดถอดได้
ข้อดี
- ใส่ได้ทั้งแบบซี่เดียวและหลายซี่โดยใช้ฐานฟันปลอมชิ้นเดียว
- คนไข้สามารถถอดและใส่และทําความสะอาดได้ด้วยตัวเอง
- ในกรณีมีกระดูกขากรรไกรละลายยุบลงมากจากการถอนฟันมานาน สามารถเสริมความหนาของฐานฟันปลอมเพิ่มทดแทนเพื่อความสวยงามของรูปปากได้
- ค่าใช้จายไม่สูงเมื่อเทียบกับการใส่ฟันชนิดติดแน่น
ข้อด้อย
- อาจรู้สึกรําคาญ เกะกะจากความหนาของฐานฟันปลอม คือที่เพดานในฟันบนและหน้าลิ้นกับโคนลิ้นด้านข้าง
- บางครั้งออกเสียงได้ไม่ชัด
- เคี้ยวอาหารได้ไม่ละเอียดหรือมีแรงเคี้ยวน้อยกว่าการใส่ฟันชนิดติดแน่น
- ฟันปลอมอาจหลวมได้จากการละลายตัวของกระดูกขากรรไกรเนื่องจากแรงเคี้ยวจะถ่ายลงที่เหงือกและกระดูกใต้ฐานฟันปลอม
- เห็นตะขอที่ช่วยในการยึดเกาะ แลดูไม่สวยงาม
- ต้องถอดออกมาทําความสะอาดทุกวันและไม่ควรใส่ในขณะนอนหลับ
2. ฟันปลอมชนิดติดแน่น
ข้อดี
- ใช้บดเคี้ยวได้ดีใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ
- ไม่มีฐานของฟันปลอมให้รู้สึกรําคาญ
- แต่งรูปร่างและสีได้ใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ
- ความแข็งแรงของวัสดุมีมากกว่าฟันปลอมชนิดถอดได้
- สวยงาม ไม่มีตะขอ
- ไม่กังวลที่จะต้องถอดตอนนอน
ข้อด้อย
- ในกรณีทําครอบฟันและสะพานฟันในฟันธรรมชาติ ต้องมีการกรอฟันหลักยึดทําให้สูญเสียเนื้อฟันจริงไปบ้าง
- ถอดล้างทําความสะอาดไม่ได้ แปรงฟันได้ไม่ทั่วถึงในบางบริเวณใต้สะพานฟัน ต้องใช้ไหมขัดฟันช่วยในการทําความสะอาดตามวิธีที่ทันตแพทย์แนะนํา
- ค่าใช้จ่ายสูงกว่าการใส่ฟันชนิดถอดได้
คนไข้ที่ควรได้รับการใส่ฟันปลอม ในกรณีดังต่อไปนี้
- มีการสูญเสียฟันธรรมชาติทั้งจากโรคเหงือก โรคปริทันต์ ฟันผุจนบูรณะไม่ได้
- มีฟันที่เป็นโรคปริทันต์ และมีฟันผุที่ไม่สามารถบูรณะได้และยังไม่ได้รับการ ถอนฟันซี่นั้นๆ ออกไป
- ฟันแตก บิ่นจากอุบัติเหตุต่างๆ ที่ทําให้ต้องถอนฟันและที่ไม่สามารถบูรณะด้วยการอุดฟันตามปกติได้
ขั้นตอนการทําฟันปลอม
- พบทันตแพทย์เพื่อปรึกษาและวางแผนรักษา
- พิมพ์แบบฟันเริ่มต้นเพื่อเก็บไว้เป็นต้นแบบและเพื่อใช้ในการวางแผนรักษา
- เอกซเรย์ฟันและกระดูกขากรรไกรที่เกี่ยวข้อง (ในกรณีจําเป็น)
- เตรียมช่องปากในกรณีที่ต้องถอนฟัน ขูดหินปูน รักษาโรคปริทันต์ อุดฟัน ปรับสบฟัน (ในกรณีมีปัญหาการบดเคี้ยวร่วมด้วยให้เรียบร้อยก่อน)
- จากนั้นเข้าสู่ขั้นตอนใส่ฟัน ชนิดถอดได้คือ พิมพ์แบบฟัน ลองโครงโลหะ-เทียบสีฟัน ลองฟัน ใส่ฟัน ใช้เวลาการนัดประมาณ 4-5 ครั้ง
ชนิดติดแน่น มีกรอแต่งฟันหลักยึด พิมพ์แบบฟันและใส่ครอบฟันหรือสะพานฟันชั่วคราว และใส่ครอบฟันหรือสะพานฟันตัวจริง ใช้เวลาการนัดประมาณ 3 ครั้ง ส่วนการใส่ฟันรากเทียมนั้น มีฝังรากฟันเทียม ใส่ตัวผายเหงือก ต่อแกนฟันรากฟันเทียม และใส่ครอบฟันและสะพานฟันรากเทียม ใช้เวลาการนัดประมาณ 3-4 ครั้ง นอกจากนี้ยังมีการใส่ฟันถอดได้ที่มีการนํารากฟันเทียมมาเป็นตัวช่วยเสริมแรงเคี้ยวและช่วยในการยึดติดของฐานฟันปลอมถอดได้ชนิดทั้งปากและบางส่วนอีกด้วย
การเตรียมตัวเข้ารับการทํารากฟันเทียม
ภายหลังจากที่ได้วางแผนรักษาเพื่อทําฟันรากเทียมแล้ว คนไข้จะมีวันนัดเพื่อมาทําการผ่าตัดย่อยเพื่อฝังรากฟันเทียม คนไข้ควรเตรียมตัวดังนี้
- พักผ่อนให้เพียงพอก่อนถึงวันนัด
- เดินทางมาให้ถึงโรงพยาบาลก่อนเวลานัด 15-30 นาที เพื่อได้นั่งพักและเข้าห้องนํ้าก่อน ให้เรียบร้อยสบายใจ
- รับประทานอาหารให้เรียบร้อยก่อนเวลานัด
- ถ้ามียาที่ต้องงดก่อนการผ่าตัด คนไข้ควรปรึกษาแพทย์ประจําตัวและงดยามาก่อนตามที่แพทย์แนะนํา หรือถ้ามียาประจําตัวที่ไม่จําเป็นต้องงดก็ควรรับประทานมาให้เรียบร้อย
- นํารายการยาที่ได้รับอยู่เป็นประจําและที่รับอยู่ตอนนั้นแจ้งทันตแพทย์ก่อนทําด้วย ถ้ามีประวัติการแพ้ยาใดๆ ช่วยแจ้งด้วยเช่นกัน
- เพื่อความสบายใจแนะนําให้มีญาติหรือเพื่อนมาด้วย
การดูแลฟันปลอม
การดูแลฟันปลอมถอดได้
- ถอดล้างทําความสะอาดทุกครั้งหลังมื้ออาหารพร้อมบ้วนปาก (ถ้าทําได้)
- ห้ามเคี้ยวอาหารแข็งหรือเหนียวเกินไป ฟันปลอมอาจแตกบิ่นได้
- ให้ถอดฟันปลอมออกมาทําความสะอาดด้วยการใช้แปรงสีฟันขนอ่อนและนํ้าสบู่แปรงปัดเบาๆ ให้ทั่วทั้งตัวฟันและฐานฟันปลอมไม่ควรใช้ยาสีฟันร่วมกับแปรงทําความสะอาดเพราะผงขัดในยาสีฟันจะทําให้ฟันปลอมสึกเร็วและหมองได้
- ขณะทําความสะอาดฟันปลอมควรใช้ขันหรืออ่างใส่นํ้ารองไว้ด้านใต้เผื่อฟันปลอมลื่นตกจะได้ไม่แตกบิ่น
- ก่อนนอนให้ถอดฟันปลอมที่ทําความสะอาดแล้วแช่นํ้าเปล่าไม่ร้อนไม่เย็น (ในภาชนะที่มีฝาปิด) โดยแช่ให้ฟันปลอมจมอยู่ในนํ้าทั้งชิ้น หรือจําไว้ว่าถ้าฟันปลอมไม่ได้ใส่อยู่ในปากก็ให้แช่อยู่ในนํ้าตลอดเวลา จะช่วยให้ฟันปลอมไม่บิดรูปจากความแห้งถ้าไม่แช่นํ้า และอาจทําให้ใส่ฟันปลอมได้ไม่พอดีอย่างเดิมได้ คนไข้สามารถใช้เม็ดฟู่แช่ฟันปลอมได้ซึ่งจะช่วยกําจัดเชื้อโรคและขจัดคราบติดแน่นบนฟันปลอมได้ดีขึ้น
- อย่าเอาฟันปลอมห่อด้วยกระดาษทิชชู่เพราะบ่อยครั้งมากที่คนไข้ทิ้งฟันปลอมไปกับกระดาษทิชชู่แล้วต้องมาทําฟันปลอมใหม่
การดูแลฟันปลอมชนิดติดแน่น
- ในกรณีครอบฟัน ให้แปรงฟันด้านข้างและด้านสบฟันตามปกติเหมือนดูแลฟันธรรมชาติ และใช้ไหมขัดฟันช่วยทําความสะอาดด้านเบียดกับฟันข้างเคียง
- ในกรณีสะพานฟัน ให้ดูแลเหมือนดูแลครอบฟันแต่เพิ่มด้วยการใช้เข็มพลาสติกที่ใช้ นําไหมขัดฟันร้อยนําไหมขัดฟันลอดผ่านใต้สะพานฟันเพื่อให้รูดไหมขัดฟันทําความสะอาดใต้สะพานฟันบริเวณระหว่างฟันหลักยึดได้
- อย่าใช้กัดอาหารที่แข็งเกินไป
ทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขาทันตกรรมประดิษฐ์
แก้ไข
22/09/2566
บทความที่เกี่ยวข้อง
Premium Health package ผู้หญิง
ถึงเวลาดูแลสุขภาพอย่างใส่ใจ เราพร้อมดูแลคุณอย่างอบอุ่น
ราคา 3,990 บาท
แพ็กเกจตรวจการนอนหลับ เช็คอัพปัญหาสุขภาพ l รพ.รามคำแหง
วิเคราะห์การทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกายระหว่างที่คุณนอนหลับ โดยแพทย์เฉพาะทาง
ราคา 11,000 บาท
แพ็กเกจคลอดบุตรแบบธรรมชาติเหมาจ่าย แม่สุขใจ ลูกรักปลอดภัย
คลอดธรรมชาติสบายใจได้ในความปลอดภัยและคุ้มค่า พร้อมการดูแลครอบคลุมแบบเหมาๆ
ราคา 52,000 บาท
โปรแกรมตรวจสุขภาพสตรี ตรวจภายใน ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
มะเร็งปากมดลูก โรคร้ายที่ป้องกันได้
ราคา 1,800 บาท
Healthy heart package (ผู้ชาย)
ฝากหัวใจ..ให้เราดูแลกับ "Healthy heart package (ผู้ชาย)" ตรวจก่อนรู้ก่อน อย่าปล่อยให้หัวใจอ่อนแอ..เกินเยียวยา
ราคา 5,990 บาท
“Healthy start program” โปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจและปอด
ดูแลหัวใจและปอดของคุณและคนที่คุณรัก ด้วยโปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจและปอด
ราคา 3,000 บาท
แผนที่ Google Maps
โรงพยาบาลรามคำแหง
436 ถ. รามคำแหง แขวงหัวหมาก เขตบางกะปิ กรุงเทพฯ 10240
1512
แฟกซ์ 0 2374 0804
support@ram-hosp.co.th
