พญ. ศรีสุภา เลาห์ภากรณ์
มะเร็งวิทยานรีเวช สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช
กินยาคุมกำเนิดนานๆ ควรดูแลสุขภาพอย่างไร ?
ยาเม็ดคุมกำเนิด (Oral contraceptive pill) คือยาที่มีส่วนประกอบของฮอร์โมนเพศหญิง คือฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสโตเจน ปัจจุบันมีการใช้ยาคุมอย่างแพร่หลายทั้งคุมกำเนิด รักษาสิว และรักษาโรคเกี่ยวกับประจำเดือน เช่นประจำเดือนออกมาก มาไม่เป็นรอบ กะปริบกระปรอย ปวดประจำเดือน โรคทางนรีเวช เช่นถุงน้ำรังไข่ โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เนื่องจากส่วนประกอบของยาคุมส่งผลต่อระบบหลอดเลือด และอวัยวะต่างๆ ในร่างกายเช่น เต้านม ปากมดลูก ไขมันในเลือด การแข็งตัวของเลือด ดังนั้นสตรีที่รับประทานยาคุมกำเนิดควรมีความรู้และความเข้าใจหมั่นตรวจเช็คสุขภาพตนเองในช่วงที่ทานยาคุมกำเนิด ดังต่อไปนี้
จากข้อมูลสถิติโรคมะเร็งของประเทศไทยในปี พ.ศ. 2556-2558 (Cancer in Thailand Vol. IX, 2013-2015) ปัจจุบันมีอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งเต้านมเพิ่มสูงขึ้นในสตรีไทย พบมากในสตรีอายุ 30-70 ปี
ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งเต้านม ได้แก่ เพศหญิง อายุที่เพิ่มขึ้น ประวัติพันธุกรรมในครอบครัว การได้รับรังสีบริเวณหน้าอก การดื่มแอลกอฮอล์ ความอ้วน การมีประจำเดือนเร็วก่อน 12 ปี หมดประจำเดือนช้า ไม่เคยตั้งครรภ์ มีบุตรคนแรกหลังอายุ 30 ปี และพบว่าการทานยาคุมมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นเล็กน้อยต่อการเกิดมะเร็งเต้านมเช่นกัน สตรีควรทราบปัจจัยเสี่ยงและสามารถที่จะควบคุมปัจจัยเสี่ยงเหล่านั้นให้ได้ เช่น การควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกาย ไม่ให้อ้วน การไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
แนะนำให้ให้สตรีควรทำความคุ้นเคยกับเต้านมตนเองเพื่อให้ทราบว่าเต้านมปกติเป็นอย่างไร และเมื่อพบการเปลี่ยนแปลง เช่น พบก้อน หรือมีของเหลวออกจากหัวนมให้รีบไปพบแพทย์ ส่วนปัจจัยเสี่ยงที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่น มีญาติสายตรงเป็นมะเร็งเต้านม หรือรับประทานยาคุม หรือฮอร์โมนทดแทน ให้ปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาแนวทางที่เหมาะสม
(อ้างอิงจากศูนย์ถันยรักษ์ โรงพยาบาลศิริราช)
มะเร็งปากมดลูกเป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับสอง ของมะเร็งทั้งหมดที่พบในสตรีไทย
ไม่ว่าจะเป็นมะเร็งปากมดลูกชนิดใด ความเสี่ยงในการเกิดโรค สัมพันธ์กับโอกาสเสี่ยงในการติดเชื้อ HPV ซึ่งสัมพันธ์กับพฤติกรรมทางเพศ และโรคติดต่อทางทางเพศสัมพันธ์ ซึ่งได้แก่
การป้องกันมะเร็งปากมดลูก
โรคมะเร็งปากมดลูกสามารถป้องกันได้หลายวิธี เพื่อให้เข้าใจง่าย ขอแบ่งการป้องกันออกเป็น 2 ระดับ ได้แก่
คำแนะนำในการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกสำหรับสตรีไทย
(อ้างอิง: สถาบันมะเร็งแห่งชาติกรมการแพทย์กระทรวงสาธารณสุข)
การทานยาคุมกำเนิด นอกจากการใช้เพื่อคุมกำเนิดแล้วยังมีประโยชน์ในการรักษาโรคที่เกี่ยวกับประจำเดือน สิว ถุงน้ำในรังไข่แล้ว ยาคุมยังมีประโยชน์ป้องกันมะเร็งรังไข่ มะเร็งโพรงมดลูก และมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้เช่นกัน ดังนั้นการเลือกใช้ยาคุมกำเนิดควรพิจรณาข้อบ่งชี้ให้ชัดเจน โดยคำนึงถึงประโยชน์และความเสี่ยงที่ต้องระวังตลอดการใช้ยาคุมกำเนิด หากมีข้อสงสัยหรือมีอาการผิดปกติจากการใช้ยาคุมกำเนิดควรรีบมาพบแพทย์ทันที
การเลือกใช้ยาคุมกำเนิดควรพิจรณาข้อบ่งชี้ให้ชัดเจน โดยคำนึงถึงประโยชน์และความเสี่ยงที่ต้องระวังตลอดการใช้ยาคุมกำเนิด หากมีข้อสงสัยหรือมีอาการผิดปกติ ควรรีบมาพบแพทย์ทันที
แก้ไขล่าสุด 27/07/63
มะเร็งวิทยานรีเวช สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช