ปวดหลังปวดเอวเรื้อรัง ระวังนิ่วในไต

     นิ่วในไต (Kidney Stone) เป็นโรคจากการสะสมของผลึกแร่ธาตุแข็งชนิดต่าง ๆ จนกลายเป็นก้อนแข็งที่มีชนิดและขนาดที่แตกต่างกัน โดยพบที่ท่อลำเลียงนำเข้าสู่กรวยไต (Calyx) หรือกรวยไต (Renal Pelvis) ส่งผลให้ปัสสาวะเข้มข้นมากและตกตะกอนเป็นนิ่ว ซึ่งนิ่วในไตมีโอกาสเป็นซ้ำได้

สาเหตุของนิ่วในไต

• นิ่วในไตอาจเกิดขึ้นได้จากปริมาณของเกลือ แร่ธาตุและสสารต่าง ๆ เช่น แคลเซียม กรดออกซาลิก และกรดยูริกในปัสสาวะที่เปลี่ยนแปลงไป โดยมีปริมาณมากเกินกว่าของเหลวในปัสสาวะจะละลายหรือทำให้เข้มข้นน้อยลงได้ จนเกิดการเกาะตัวเป็นก้อนนิ่วในที่สุด
• การเกิดนิ่วในไตยังอาจมีปัจจัยจากพฤติกรรมการรับประทานอาหารบางชนิด เช่น เกลือ น้ำตาล และอาหารที่มีโปรตีนสูง การดื่มน้ำไม่มากพอในแต่ละวัน
• การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ โรคเมตาบอลิก รวมถึงการใช้ยารักษาโรคบางชนิดอย่างโรคเกาท์ ไทรอยด์ทำงานเกินปกติ โรคเบาหวาน โรคอ้วน โรคความดันโลหิตสูง
• การรับประทานวิตามินดีหรือวิตามินซีเสริมมากเกินไป

อาการเตือนโรคนิ่วในไต

นิ่วในไตมักไม่มีอาการแสดง แต่จะมีอาการแสดงก็ต่อเมื่อมีการติดเชื้อซ้ำซ้อน หรือก้อนนิ่วไปอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ ทำให้มีอาการ ดังนี้

• ปวดหลังหรือปวดท้องข้างใดข้างหนึ่ง โดยจะปวดเสียด ปวดบิดเป็นพักๆ คล้ายปวดท้องประจำเดือน แต่อาจปวดนานเป็นชั่วโมง หรือเป็นวัน
• มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน
• มีปัสสาวะอาจมีลักษณะขุ่นแดง หรือบางครั้งอาจมีนิ่วก้อนเล็กๆ หรือมีเม็ดทรายปนออกมากับปัสสาวะ
• เมื่อกดบริเวณที่ปวดจะไม่รู้สึกเจ็บ หรือบางครั้งก็อาจรู้สึกสบายขึ้น
• ถ้าก้อนนิ่วตกลงมาที่ท่อไตจะมีอาการปวดในท้องรุนแรง
• มีไข้ เกิดจากการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะแทรกซ้อน

การรักษาโรคนิ่วในไต

การรักษานิ่วในไต การรักษาขึ้นกับชนิดและขนาดของนิ่ว ได้แก่

1.  การรักษาแบบไม่ต้องผ่าตัด

     หากนิ่วมีขนาดก้อนเล็กมาก นิ่วอาจหลุดออกมาได้เองด้วยการดื่มน้ำเยอะ ๆ เพื่อขับออกมาทางปัสสาวะ หรือให้ยาละลายน้ำ หากเป็นน้ำชนิดที่ละลายได้ด้วยยา

2.  การใช้เครื่องสลายนิ่ว

     การใช้เครื่องสลายนิ่ว (Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy : ESWL) เป็นการสลายนิ่วขนาดไม่เกิน 2 เซนติเมตร โดยใช้คลื่นกระแทก ทำให้ก้อนนิ่วแตกตัวและขับออกมาทางปัสสาวะ ผู้ป่วยอาจเจ็บเล็กน้อย และมีผลข้างเคียงอื่น ๆ ตามมา จึงควรทำการรักษากับแพทย์เฉพาะทางที่มีความชำนาญอย่างใกล้ชิด

3.  การส่องกล้องสลายนิ่ว

     การส่องกล้องสลายนิ่ว (Ureteroscopy) เป็นการส่องกล้องเข้าไปในท่อไตจนถึงไต แล้วใช้เครื่องมือทำลายนิ่วเป็นชิ้นเล็ก ๆ เพื่อขับออกมาทางปัสสาวะ

4.  การรักษาแบบผ่าตัด

     การผ่าตัด PCNL (Percutaneous Nephrolithotomy) ใช้ในกรณีที่ก้อนนิ่วมีขนาดใหญ่และรักษาวิธีอื่นไม่ได้ผล โดยแพทย์จะทำการผ่าตัดด้วยการเจาะรูเล็ก ๆ บริเวณหลังของผู้ป่วยแล้วใช้กล้องส่องเพื่อนำเครื่องมือสอดเข้าไปทำให้นิ่วแตกเป็นชิ้นเล็ก จากนั้นจึงคีบก้อนนิ่วออกมาทางรูเดิม ซึ่งวิธีนี้ต้องพิจารณาและทำการผ่าตัดโดยแพทย์เฉพาะทางที่มีความชำนาญเท่านั้น

การป้องกันโรคนิ่วในไต

• ดื่มน้ำให้มาก ช่วยลดโอกาสการจับตัวกันของผลึกจนเป็นก้อนนิ่ว
• กินแคลเซียมจากอาหารธรรมชาติให้เพียงพอ
• เลี่ยงเค็ม ลดเกลือในมื้ออาหาร
• ควบคุมการกินเนื้อสัตว์ นม เนย
• ทานผักให้เยอะช่วยลดโอกาสเกิดนิ่ว

แก้ไข

19/09/2565