พญ.วันวิสาข์ ไชยชนะ
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสูติ-นรีเวช
อาการปวดระดูหรือปวดท้องเวลามีประจำเดือนนั้นเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในสตรีวัยเจริญพันธ์ โดยพบมากถึง 50% ของสตรีที่มีประจำเดือน ซึ่ง 10% ของสตรีเหล่านี้จะมีอาการมากจนต้องหยุดกิจกรรมที่ดำเนินอยู่ในชีวิตประจำวัน เช่น ขาดงานหรือหยุดเรียนและบางส่วนแม้จะยังทำงานได้แต่คุณภาพของงานก็ลดลง และเสี่ยงต่อการเกิดความผิดพลาดหรืออุบัติเหตุของหญิงนั้นได้ ปัญหาเรื่องอาการปวดระดู หากไม่ได้รับการดูแลเอาใจใส่อย่างดี จะมีผลกระทบต่อสภาพจิตใจเนื่องจากผู้ป่วยมีความกังวลต่ออาการที่เกิดขึ้นและประสิทธิภาพการทำงานที่ลดลง
การปวดระดูชนิดนี้จะไม่มีรอยโรคในอุ้งเชิงกราน สาเหตุของการปวดเกิดจากมีการผลิตสาร prostaglandin มีผลทำให้เกิดการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูกทำให้เกิดอาการปวดท้องน้อย
2. การปวดระดูชนิดทุติยภูมิ (secondary dysmenorrhea)
การปวดระดูชนิดทุติยภูมิเป็นการปวดที่มีรอยโรคในอุ้งเชิงกราน ซึ่งความรุนแรงขึ้นอยู่กับชนิดและตำแหน่งของรอยโรคนั้นๆ การปวดชนิดนี้พบได้บ่อยและมักมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ระดูมามาก มีบุตรยาก เจ็บขณะร่วมเพศ หรือ มีการอักเสบติดเชื้อในอุ้งเชิงกรานบ่อยๆ เป็นต้น นอกจากนี้แล้วผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีอาการปวดภายหลังจากการมีประเดือนไปแล้วหลายๆ ปี ส่วนใหญ่อยู่ในช่วยอายุ 25 -30 ปี ยกเว้นผู้ป่วยที่เป็นโรคเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่บางรายที่เริ่มมีอาการปวดตั้งแต่เริ่มมีระดู หรือภายหลังจากมีระดูครั้งแรกเล็กน้อย
สาเหตุมีได้มากมาย เช่น เนื้องอกมดลูก ช็อคโกแลตซีสต์ หรือเยื่อบุมดลูกผิดที่ การมีพังผืดในช่องท้อง ความพิการแต่กำเนิดของระบบอวัยวะสืบพันธ์ รวมทั้งการอักเสบติดเชื้อเรื้อรังในอุ้งเชิงกราน ซึ่งแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะเป็นผู้ให้คำปรึกษาแนะนำและตรวจวินิจฉัย เพื่อให้ทราบสาเหตุที่แท้จริงและให้การรักษาตามสาเหตุที่พบ
นอกจากการให้ความรู้แก่สตรีในวัยเจริญพันธ์เกี่ยวกับอาการของการปวดระดู แพทย์แบ่งการรักษาออกเป็น 2 ทาง ได้แก่
บางรายอาจมีอาการปวดระดูชนิดปฐมภูมิ ส่วนใหญ่แล้วสามารถรักษาได้ด้วยการใช้ยาแก้ปวดที่ออกฤทธิ์ลดสารเคมีที่ทำให้มีการบีบรัดตัวของมดลูกหรือการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ส่วนอาการปวดระดูชนิดทุติยภูมิ แพทย์จะรักษาโดยพิจารณาตามลักษณะและความรุนแรงของรอยโรคที่ตรวจพบขึ้นอยู่กับผู้ป่วยแต่ละท่าน
อาการปวดระดูหรือปวดท้องเวลามีประจำเดือน หากมีอาการปวดมากควรปรึกษาแพทย์ เพื่อพิจารณาให้การตรวจรักษาที่เหมาะสม
แก้ไข
20/06/2566
