อาการเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด สาเหตุ อาการและการรักษา

อาการเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด

พญ.วันวิสาข์ ไชยชนะ

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสูติ-นรีเวช

เลือดออกจากช่องคลอดแบบไหนที่เรียกว่าผิดปกติ ?

     อาการเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอดเป็นภาวะที่พบบ่อยมากและพบได้ในหลายช่วงอายุ ซึ่งขึ้นอยู่กับสาเหตุที่เป็นและความรุนแรงของโรคนั้น โดยทั่วไปผู้คนมักเข้าใจว่าเลือดที่ออกจากช่องคลอดเป็นเลือดประจำเดือนเสมอ ทว่าในความเป็นจริงแล้ว ประจำเดือนปรกตินั้นคือน้ำเลือดที่ไหลออกจากโพรงมดลูก ซึ่งประกอบด้วยเลือดและชิ้นเนื้อเล็ก ๆ ที่ไหลออกเป็นรอบตามการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย โดยมีระยะห่างของรอบอยู่ในช่วง 21 - 35 วัน แต่โดยทั่วไปประจำเดือนมาโดยเฉลี่ย 28 วัน หรือบวกระยะเวลาเพิ่มไปอีกไม่เกิน 7 วัน และมีจำนวนเลือดที่ประมาณค่าต่อรอบราว 30 – 40 ซีซี

หากท่านมีภาวะเลือดออกจากช่องคลอดที่ไม่เข้าข่ายลักษณะประจำเดือนปกติในข้างต้น ท่านควรรีบปรึกษาสูตินรีแพทย์ชำนาญเฉพาะด้านเพื่อค้นหาสาเหตุของอาการเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอดที่เกิดขึ้นและดูแลรักษาได้ตั้งแต่ระยะแรกของโรค

สาเหตุของอาการเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด

แพทย์สามารถแบ่งสาเหตุอย่างง่ายเป็น 2 ประเภท โดยอิงตามตำแหน่งที่มีเลือดออก ได้แก่

• สาเหตุจากภายในโพรงมดลูก เช่น การแท้งบุตร เนื้องอกหรือติ่งเนื้อในโพรงมดลูก ภาวะการทำงานผิดปกติของฮอร์โมน หรือมะเร็งของเยื่อบุโพรงมดลูก เป็นต้น
• สาเหตุจากการตกเลือดที่อวัยวะสืบพันธ์ุตอนล่าง โดยตำแหน่งที่เป็นสาเหตุของเลือดที่ออกอยู่บริเวณปากมดลูกหรือช่องคลอด เช่น โรคมะเร็งปากมดลูก การติดเชื้ออักเสบของปากมดลูกหรือมีแผลฉีกขาดในช่องคลอด เป็นต้น

อาการเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอดโดยส่วนใหญ่ 

     ส่วนใหญ่ผู้ป่วยมักเกิดตกเลือดจากสาเหตุภายในโพรงมดลูกร่วมกับโรคอื่นซึ่งส่งผลกระทบ เช่น โรคเลือด โรคตับ โรคไต โรคต่อมไทรอยด์ เป็นต้น ซึ่งแพทย์ผู้ดูแลจะให้คำแนะนำการตรวจต่าง ๆ ที่เหมาะสมตามแต่ละท่าน

เมื่อสงสัยว่ามีอาการเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด ควรปฏิบัติตัวอย่างไร ? 

• จดบันทึกวัน เวลา ที่มีเลือดออกผิดปกติ รวมทั้งอาการอื่นที่มีร่วมด้วย
• ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสูติ – นรีเวช เพื่อรับการดูแลที่เหมาะสม โดยแพทย์จะถามถึงรายละเอียดของอาการและประวัติอื่นที่เกี่ยวข้อง จากนั้นจึงส่งตัวเข้ารับการตรวจร่างกาย การตรวจภายในและการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

นอกจากนี้แพทย์อาจแนะนำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเลือดเพื่อหาระดับฮอร์โมน การตรวจอัลตร้าซาวน์ การขูดมดลูกเพื่อ นำชิ้นเนื้อในโพรงมดลูกมาตรวจ หรือการส่องกล้องตรวจภายในโพรงมดลูกหรือภายในช่องท้อง

อาการเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอดรักษาอย่างไร ?

• การรักษาทั่วไป ได้แก่ การพักผ่อนให้เพียงพอ ให้ยาบำรุงเลือดในกรณีที่มีภาวะโลหิตจาง หรือการให้เลือดทดแทนถ้าซีดมาก
• การรักษาด้วยยาฮอร์โมนชนิดรับประทานในผู้ที่มีอาการไม่รุนแรง โดยแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาถึงชนิดและขนาดของยาที่เหมาะสมแก่ท่าน
• การรักษาด้วยการผ่าตัด เช่น การขูดมดลูก หรือ การตัดมดลูก โดยแพทย์จะให้คำปรึกษาแก่ท่านถึงวิธีรักษาที่เหมาะสม

หากมีภาวะเลือดออกจากช่องคลอดที่ไม่เข้ากับลักษณะประจำเดือน ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและทำการรักษา

แก้ไข

20/06/2566